کرمان رصد - ایسنا / دانشمندان بزرگترین «بقایای ابرنواختری»(NSR) با وسعت 650 سال نوری را کشف کردند.
ستاره‌شناسان یک بقایای ابرنواختری یا بازمانده ابرنواختری نادر را مشاهده کردند. این بزرگترین نمونه از نوع خود است و مدل‌های انفجارهای ستاره‌ای را به چالش می‌کشد. آنها در یک کشف شگفت‌انگیز، یک بقایای ابرنواختری غول‌پیکر و صدفی‌شکل را در «ابر ماژلانی بزرگ»(LMC) یافتند.
بازار ![]()
ابرنواختر یک انفجار عظیم و درخشان ستاره‌ای است. این انفجار زمانی رخ می‌دهد که یک ستاره پرجرم در حال مرگ، شروع به خاموش شدن می‌کند. آن گاه به‌طور ناگهانی منفجر شده و مقدار بسیار زیادی نور تولید می‌کند. بقایای ابرنواختری به ساختار باقی‌مانده از انفجار ستاره‌ای که ابرنواختر است، می‌گویند. این گروه از ساختارها معمولاً در گروه سحابی‌ها جای می‌گیرند. این بقایا به عنوان یکی از منابع پرتوهای کیهانی به شمار می‌روند.
به نقل از آی‌ای، بقایای ابرنواختری صرفاً پوسته باقی‌مانده از گاز و غبار است که هنگام فوران مکرر یک ستاره جمع می‌شود و به بیرون رانده می‌شود. ساختار تازه کشف‌شده، تقریباً 650 سال نوری وسعت دارد و همین موضوع، آن را به بزرگترین بقایای ابرنواختری شناسایی‌شده تاکنون تبدیل کرده است. پژوهشگران این مطالعه گفتند: ما اولین بقایای ابرنواختری در ابر ماژلانی بزرگ و دومین پوسته نواختر فراکهکشانی شناسایی‌شده را با میزبانی نواختر «LMCN 1971-08a» کشف کردیم.
این یافته، بینش‌های جدیدی را درباره چرخه‌های زندگی ستارگان و علم انفجارهای ستاره‌ای ارائه می‌دهد و مفروضات قبلی را درباره چرخه تکرار نواختر و تشکیل پوسته به چالش می‌کشد.
شگفتی کیهانی
این گروه پژوهشی از داده‌های کاوش‌های نجومی مختلف و «تلسکوپ رادیویی مرکات»(MeerKAT) برای بررسی منطقه اطراف LMCN 1971-08a استفاده کردند. این نواختر به علت فوران‌های سریعش، تقریباً هر 38 سال یک بار شناسایی می‌شود و آخرین بار در سال 2009 مشاهده شد. این گروه پژوهشی با مطالعه منطقه اطراف نواختر با فیلترهای باریک و حساس به انتشار «هیدروژن-آلفا»(H-alpha) و «گوگرد»(S II)، یک ساختار صدفی منسجم و دایره‌ای را که در مرکز نواختر قرار داشت، شناسایی کرد.
داده‌های حاصل از گاز «هیدروژن یدید»(HI)، یک ساختار منطبق را نشان دادند و تأیید کردند که این واقعاً یک پوسته بزرگ است. اندازه‌گیری‌ها نشان دادند که مرزهای داخلی و خارجی بقایای ابرنواختر به ترتیب در فاصله حدود 284 و 329 سال نوری از نواختر قرار دارند. شبیه‌سازی رایانه‌ای نشان داد که این پوسته تقریباً 4,130 برابر جرم خورشید را در خود جای داده، با سرعتی حدود 20 کیلومتر بر ثانیه در حال انبساط است و حدود 2/4 میلیون سال قدمت دارد.
این نتایج نشان می‌دهند که این بقایا توسط فوران‌های نواختر ساخته شده‌اند که به تدریج مواد اطراف را به بیرون به یک پوسته متراکم هدایت کرده‌اند. دانشمندان گفتند: به دلیل وجود چنین بقایایی، ابرنواختر LMCN 1971-08a ممکن است دوره تکرار بسیار کوتاه‌تری نسبت به 38 سال فعلی داشته باشد و بنابراین بسیار زودتر از سال 2047 مشاهده شود.
احتمال وجود بقایای ابرنواخترهای بزرگتر
این یافته‌ها مدل‌های موجود نواختر و تشکیل پوسته را به چالش می‌کشند و نشان می‌دهند که سامانه‌های نواختر ممکن است سریعتر از آنچه قبلاً تصور می‌شد، تکامل یابند. این بقایا فراتر از اصلاح مدل‌های تکرار نواختر، فرصت نادری را برای مطالعه چرخه‌های زندگی ستارگان و پویایی مواد کهکشانی در طول میلیون‌ها سال فراهم می‌کنند. این گروه پژوهشی خاطرنشان کردند: اگرچه این بزرگترین بقایای ابرنواختری مشاهده‌شده است، اما احتمالاً بقایای بیشتری وجود دارند که به دلیل ماهیت کم‌نور و پراکنده آنها نادیده گرفته شده‌اند.
پژوهشگران در پایان اضافه کردند: مطالعات آینده شامل کاوش‌های عمیق‌تر ابر ماژلانی بزرگ و سایر کهکشان‌ها برای کشف چنین بقایایی خواهند بود.
این مطالعه در مجله arXiv منتشر شده است.