عقب‌نشینی از بازار مسکن تا اطلاع ثانوی!

کرمان رصد - ایسنا /معامله‌گران شاید برای 10 تا 12 فصل از بازار مسکن خارج شده باشند. بر اساس یک آمار شهریور امسال عرضه مسکن در تهران 49 درصد نسبت به شهریور سال گذشته کاهش یافته و از سوی دیگر به دلیل افت شدید تقاضا، بازار ملک با 9.4 درصد افزایش قیمت کمترین میزان رشد ارزش را در بین بازارهای طلا، ارز و بورس به خود اختصاص داده است.
بازار مسکن شهر تهران در شهریور 1404 تحت تاثیر متغیرهای سیاسی و اقتصادی با عقب‌نشینی هر دو طرف عرضه و تقاضا مواجه شده است. بررسی آگهی‌های فروش و اجاره یک سامانه ملکی نشان می‌دهد که هم از نظر تعداد فایل‌های عرضه شده و هم از نظر میزان رشد یک ساله قیمت‌ها این بازار نسبت به شهریور 1403 دچار افت شده است.
بر اساس داده‌های سامانه کیلید، شهریور 1404 قیمت‌های پیشنهادی فروش مسکن در تهران به 105 میلیون و 600 هزار تومان در هر متر مربع رسیده که تنها 9.4 درصد نسبت به شهریور 1403 رشد داشته؛ در حالی که طی همین بازه زمانی طلا 146 درصد، دلار 74 درصد و شاخص بورس 21 درصد افزایش یافته است.
بازار

به نظر می رسد برداشت فعالان اقتصادی آن است که بازار مسکن تا اطلاع ثانوی بازده مناسبی در رقابت با بازارهای موازی نخواهد داشت. نقدشوندگی پایین، رشد سنگین قیمت‌ها در هفت سال گذشته، کاهش توان خریداران مصرفی، افزایش حدود 50 درصدی هزینه‌های ساخت نسبت به سال قبل و عقب ماندگی این بازار نسبت به طلا و ارز طی ماههای اخیر از جذابیت بازار ملک کاسته است. در واقع مسکن ظرفیت رشد خود را در کوتاه مدت از دست داده و از اواسط سال گذشته وارد رکود شده که بر اساس تجربه ادوار گذشته ممکن است بین 10 تا 12 فصل به استراحت بپردازد.
افت آگهی‌های فروش آپارتمان در تهران
در شهریور 1404 تعداد آگهی‌های فروش آپارتمان در تهران نسبت به مدت مشابه سال قبل بیش از 49 درصد کاهش داشته است. علت اصلی این کاهش را می‌توان در فضای بی‌ثبات سیاسی و اقتصادی کشور و ابهام در آینده مذاکرات دانست. همین موضوع باعث شده بسیاری از خریداران از ورود به بازار عقب‌نشینی کنند.

تعداد آگهی‌های فروش شهر تهران (به تفکیک مناطق)
جزئیات دقیق‌تر بر اساس تفکیک مناطق تهران نشان‌دهنده تغییرات در توزیع آگهی‌ها است که نشان می‌دهد بیشترین آگهی‌ها به مناطق 5، 10، 2 و 4 مربوط می‌شود که در این بین منطقه 4 بیشترین افت تعداد آگهی ها را نسبت به سال گذشته داشته است. به طور کلی برخی مناطق خاص بیشتر یا کمتر تحت تاثیر عوامل اقتصادی قرار گرفته‌اند.
میانگین ‫قیمت ‫درخواستی ‫یک ‫واحد ‫مسکونی ‫بر اساس ‫آگهی‌های ‫فروش ‫شهر ‫تهران نیز گویای آن است که با وجود کاهش عرضه، قیمت‌ها روند صعودی داشتند.
در شهریور 1404، میانگین قیمت‌های آگهی‌شده نسبت به سال گذشته 2.37٪ افزایش یافته است که نشان‌دهندهٔ رشد جزئی قیمت‌ها در بازار مسکن است.
میانگین ‫قیمت ‫آگهی های ‫فروش ‫شهر ‫تهران ‫(به‫ تفکیک ‫مناطق)

میانگین قیمت پیشنهادی هر متر مربع آپارتمان در شهر تهران نیز 9.40 درصد افزایش داشته است. یکی از دلایل رشد قیمت هر متر مربع، افزایش سهم واحدهای کوچک‌تر (زیر 75 متر) در بازار بوده است. این دسته از واحدها در شهریور 1404 حدود 5.86 درصد سهم بیشتری نسبت به سال گذشته داشته‌اند.

میزان‫ آگهی ‫های ‫ملکی ‫عرضه ‫شده ‫برای ‫فروش ‫(‫بر‫اساس ‫متراژ‫)
میزان آگهی‌های فروش بر اساس متراژ نشان‌دهندهٔ تغییرات در نوع واحدهای عرضه‌شده در بازار است که می‌تواند به‌عنوان شاخصی برای پیش‌بینی تمایلات بازار مسکن در آینده به کار رود. 

نمودار بالا نشان می دهد شهریور امسال میزان آگهی واحدهای 50 تا 75 متر از حدود 32 درصد سال گذشته به 36 درصد افزایش یافته است. آگهی های فروش واحدهای کمتر از 50 متر نیز از 7.7 درصد سال قبل به 9.3 درصد در سال جاری رسیده اما عرضه خانه‌های 75 متر به بالا در تمام گروه‌های متراژی کاهش داشته است. این شاخص می‌تواند نشان دهنده تمایل بازار به سمت واحدهای کوچک متراژ باشد.
میزان ‫آگهی ‫های‫ ملکی ‫عرضه ‫شده ‫برای ‫فروش ‫(‫بر‫اساس ‫عمر ‫بنا)
در شهریور 1404، سهم واحدهای مسکونی زیر 5 سال از کل آگهی‌ها 27.03٪ بوده که نسبت به سال قبل که 31.17٪ بود، کاهش یافته است. این کاهش می‌تواند به دلیل کاهش تمایل به خرید واحدهای نوساز در شرایط اقتصادی ناپایدار باشد.
تغییرات بازار اجاره تهران
در بخش اجاره نیز شاهد رشد قیمت‌ها هستیم. میانگین مبلغ رهن کل در شهریور 1404 نسبت به سال گذشته 4.78 درصد افزایش داشته است. این افزایش می‌تواند ناشی از افزایش تقاضا برای واحدهای اجاره‌ای در شرایطی باشد که خرید مسکن برای بسیاری از افراد غیرممکن شده است.
همچنین میانگین شاخص قیمت به اجاره در شهریور 1403 برابر 15.92 بوده و در شهریور 1404 به 15.55 کاهش یافته است. این کاهش نشان‌دهندهٔ بهبود نسبی بازدهی اجاره نسبت به قیمت ملک است.
شاخص قیمت به اجاره (Price-to-Rent)
شهریور 1403: 15.92
شهریور 1404: 15.55
کاهش این شاخص نشان‌دهنده بهبود نسبی بازدهی اجاره نسبت به خرید ملک است، هرچند همچنان نسبت به استانداردهای جهانی رقم بالایی محسوب می‌شود.
مقایسه بازار ها از شهریور 1403 تا شهریور 1404:

این آمار بر اساس مقایسه نقطه‌به‌نقطه پایان شهریور 1403 و پایان شهریور 1404 محاسبه شده‌اند.
این مقایسه نشان می‌دهد که بازار مسکن نسبت به سایر بازارهای سرمایه‌گذاری، افزایش کمتری داشته که ممکن است نشان‌دهنده ترجیح دیگر سرمایه‌گذاران به دارایی‌های دیگر مانند طلا یا ارز باشد.