کرمان رصد - ایسنا / نتایج تجزیهوتحلیل جدید محققان نشان داد که توزیع چربی بدن میتواند خطر ابتلا به سرطان را تغییر دهد و این الگو برای هر نوع سرطان یکسان نیست.
نتایج تحقیقات گذشته نشان داد که چاقی خطر ابتلا به برخی سرطانها را افزایش میدهد و معمولا با استفاده از شاخص توده بدنی (BMI) اندازهگیری میشود، اما شواهد فزاینده به ویژه نتایج تحقیقات سلامت قلب نشان میدهد که این شاخص به تنهایی تصویر کاملی از خطرات سلامتی مرتبط با چاقی ارائه نمیدهد و نقش توزیع چربی در خطر ابتلا به سرطان نسبتا ناشناخته مانده است.
بازار ![]()
محققان چندین کشور، به رهبری گروهی در دانشگاه «بریستول» انگلیس، فراتر از شاخص توده بدنی را بررسی کردند تا دریابند که چربی در مناطق خاص مانند بازوها، پاها و چربی احشایی که در اطراف اندامهای داخلی پیچیده شده است نسبت به اندازه کلی بدن نقش متفاوتی دارد یا خیر.
این تحقیق، اهمیت روشهای دقیقتر برای ارزیابی خطرات سلامتی مرتبط با چاقی را افزایش میدهد.
آزمایش نقش چربی در سرطان
طبق گزارش مدیکال، شاخص BMI دقیق نیست و نمیتواند چارچوب عضلانی را از چربی اضافی تشخیص دهد و همچنین محل قرارگیری چربی را نشان نمیدهد. نتایج تحقیقات انجام شده بر سلامت قلب، سالهاست که نشان میدهد چربی مرکزی و احشایی به ویژه مضر هستند اما اینکه آیا قوانین مشابهی در مورد سرطان نیز صدق میکند یا خیر، کمتر مشخص بوده است.
محققان دانشگاه «بریستول» تصمیم گرفتند این ایده را در 12 سرطان مرتبط با چاقی آزمایش کنند. این سرطانها شامل سرطانهای آندومتر، تخمدان و سینه، سرطانهای روده بزرگ، پانکراس، مولتیپل میلوما، کبد، کلیه، تیروئید، کیسه صفرا، مری و مننژیوم بود.
سوال این تحقیق ساده اما بلندپروازانه بود؛ «چربی در مکانهای مختلف، خطر ابتلا به سرطان را به روشهای مختلف تغییر میدهد یا خیر؟».
توزیع چربی اهمیت متفاوتی دارد
محققان از روش تصادفیسازی «مندلی» استفاده کردند که از انواع ژنتیکی طبیعی که بر محل ذخیره چربی افراد تاثیر میگذارند، بهعنوان نمایندههایی برای مواجهه مادامالعمر با بیماری استفاده میکند. از آنجایی که ژنها در زمان لقاح ثابت هستند، این رویکرد به تشخیص علت از همبستگی صرف در مجموعه دادههای بزرگ سلامت کمک میکند.
به نظر میرسد توزیع چربی مهم است اما نه بهطور یکنواخت، زیرا محل چربی برای برخی از سرطانها، از کل چربی مهمتر به نظر میرسد. برای برخی دیگر، کل چربی، بیشتر از محل قرارگیری آن اهمیت دارد و در تعداد کمی، هر دو نقش دارند.
وقتی توزیع اهمیت دارد، مناطقی از بدن که خطر را افزایش میدهند، از سرطانی به سرطان دیگر متفاوت هستند. این ترکیب به مسیرهای بیولوژیکی مختلفی اشاره دارد که چربی را به تومورها در بافتها مرتبط میکنند. این نتایج به ما میگوید که در مورد سرطان، هیچ نسخه یکسانی وجود ندارد، به این معنی که رویکرد متناسبتر برای پیشگیری از سرطان در افراد چاق میتواند موثرترین باشد.
هدف قرار دادن الگوهای چربی در سرطان
شاخص توده بدنی، اندازه را نشان میدهد و نه شکل بدن و اگر فردی چربی احشایی بیشتری در اعماق شکم و دیگری چربی زیرپوستی بیشتری در زیر پوست ذخیره کند، هر دو نفر میتوانند شاخص یکسانی داشته باشند اما پروفایلهای سلامتی بسیار متفاوتی داشته باشند.
نتایج این تحقیق، چارچوبهای اخیر گروههای پیشرو چاقی را منعکس میکند که شاخص توده بدنی را ابزار تشخیصی ناقص مینامند و از پزشکان میخواهند که به ترکیب بدن و الگوی چربی توجه کنند. اگر ذخایر چربی خاصی خطر ابتلا به سرطانهای خاص را افزایش میدهند، پیشگیری میتواند هوشمندانهتر شود. تصویربرداری نسبت دور کمر به باسن و نشانگرهای خونی نوظهور ممکن است به شناسایی افرادی کمک کنند که بیشترین نیاز به غربالگری یا مداخله زودهنگام را دارند.
درک مکانیسمهای بیولوژیکی
درمانهای چاقی با استفاده از سبک زندگی، داروها و روشهای موثر میتوانند نه فقط با کاهش وزن، بلکه با نحوه تغییر ذخایر چربی مضر انتخاب و ارزیابی شوند. زیستشناسی نیز مهم است، هورمونها، التهاب، سیگنالینگ انسولین و فعالیت ایمنی بدن با توجه به ذخایر چربی متفاوت هستند.
این موارد میتواند توضیح دهند که چرا سرطان تخمدان ممکن است به الگوی چربی پاسخ دهد در حالی که سرطان روده بزرگ به الگوی دیگری پاسخ میدهد. درک این مسیرها میتواند اهداف جدیدی را برای داروها و پیشگیری آشکار کند.
محققان اظهار کردند: در طولانیمدت، باید بررسی کنیم که چگونه درمانهای چاقی چه مبتنی بر سبک زندگی و چه مبتنی بر دارو بر این مسیرهای خطر، تاثیر میگذارند.
نگاهی جدید به پیشگیری از سرطان
جولیا پانینا از صندوق جهانی تحقیقات سرطان اظهار کرد: این تحقیق نقش حفظ وزن سالم را در کاهش خطر سرطان برجسته میکند. هرچند این امر همچنان ضروری است، شواهد علمی رو به رشد نشان میدهد که ترکیب بدن به ویژه نحوه توزیع چربی در سراسر بدن نیز عامل حیاتی است.
نتایج این تحقیق در مجله موسسه ملی سرطان (National Cancer Institute) منتشر شده است.