کرمان رصد - ایسنا / «تلسکوپ فضایی جیمز وب »(JWST)، سیاره‌ای غول‌پیکر در حال گردش را در منطقه قابل سکونت ستاره‌ای در نزدیکی ما رصد کرد.
مشاهدات جدید تلسکوپ فضایی «جیمز وب» حاکی از آن است که «منظومه آلفا قنطورس»(Alpha Centauri) ممکن است سیاره‌ای نامرئی و کشف نشده داشته باشد. این سیاره در صورت تأیید می‌تواند نزدیک‌ترین سیاره فراخورشیدی به زمین باشد که در منطقه قابل سکونت ستاره خود می‌چرخد، همچنین ممکن است یک سیاره عظیم باشد که در نزدیکی یکی از نزدیک‌ترین ستاره‌ها به زمین پنهان شده است.
بازار ![]()
به نقل از لایوساینس، «تلسکوپ فضایی جیمز وب» ناسا تصویری از یک سیاره احتمالی در نزدیکی «آلفا قنطورس ای»(A) ثبت کرده است. این سیاره، یک ستاره شبیه به خورشید است که بخشی از گروه سه گانه ستاره‌ای این منظومه را تشکیل می‌دهد. این خوشه کوچک تنها چهار سال نوری از زمین فاصله دارد و زمینه مناسبی برای ستاره‌شناسان جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره دیگر منظومه‌های ستاره‌ای است.
منظومه «آلفا قنطورس» از سه ستاره تشکیل شده است. این ستاره‌ها شبیه به خورشید هستند و «آلفا قنطورس ای» و «آلفا قنطورس بی»(B) نام دارند. همچنین این منظومه دارای یک ستاره کوتوله قرمز کم‌نورتر با نام «پروکسیما قنطورس»(Proxima Centauri) است. ستاره‌شناسان قبلاً سه سیاره در حال گردش به دور «پروکسیما قنطورس» را تأیید کرده‌اند. «جیمز وب» از ابزار «فروسرخ میانی»(MIRI) خود برای این مشاهدات استفاده کرد.
یک مشکل وجود دارد. «جیمز وب» این جهان فرضی که به بزرگی زحل است را تنها یک بار در سال 2024 مشاهده کرده است و دو تلاش دیگر آن در سال 2025 بی‌نتیجه ماند. «آنیکت سنگهی»(Aniket Sanghi) یکی از نویسندگان این مطالعه و دانشجوی دکترا در «مؤسسه فناوری کالیفرنیا»(Caltech) گفت: ما با یک سیاره نامرئی مواجه هستیم.
ستاره‌شناسان هنوز تسلیم نشده‌اند. این تیم اعلام کرد که ممکن است این سیاره در مدار خود به سمت درخشش ستاره حرکت کرده باشد و به طور موقت برای «جیمز وب» نامرئی شده باشد.
«استانیمیر مچف»(Stanimir Metchev) سرپرست مطالعاتی کانادا در سیارات فراخورشیدی در «دانشگاه وسترن انتاریو»(Western University in Ontario) می‌گوید: این توضیح قابل قبول است، زیرا با پیش‌بینی دقیقی همراه است که سیاره باید دوباره در سال 2026 یا 2027 قابل مشاهده باشد. این مشاهدات پیگیری برای تأیید این سیاره کلیدی خواهد بود، اما با فرض وجود این سیاره، این مهم‌ترین کشف «جیمز وب» تا به امروز خواهد بود.
این سیاره در صورت تأیید، نزدیک‌ترین جهان به زمین خواهد بود که در منطقه قابل سکونت یک ستاره می‌چرخد. منطقه قابل سکونت در ستاره، منطقه‌ای در اطراف یک ستاره است که آب می‌تواند به شکل مایع، بر روی سطح سنگی یک جهان به اندازه زمین وجود داشته باشد. با این حال، سیاره فراخورشیدی جدید، احتمالاً برای حیات بسیار بزرگ است.
سیاره نام‌برده، همچنین نزدیک‌ترین سیاره به ستاره خود خواهد بود که تاکنون مستقیماً تصویربرداری شده است، زیرا در فاصله‌ای دو برابر فاصله معادل بین زمین و خورشید می‌چرخد. با این حال، هیچ یک از این ادعاها هنوز قطعی نیست.
نویسندگان یک بررسی دقیق و قابل باور ارائه می‌دهند، اما با این وجود هر تصویربرداری مستقیم از یک سیاره فراخورشیدی، مانند سیاره مذکور به تأیید مستقل نیاز دارد. شکار سیاره در «آلفا قنطورس» به یک توالی مشاهده نیاز داشت. دانشمندان از یک ماسک «تاج‌نگار»(coronagraphic) برای مسدود کردن نور «آلفا قنطورس ای» استفاده کردند که به «جیمز وب» این امکان را می‌داد که سیارات بسیار کم‌نورتر در حال گردش در نزدیکی را تصویربرداری کند.
«چارلز بیچمن»(Charles Beichman) یکی از نویسندگان ارشد این مطالعه و سرپرست اجرایی مؤسسه علوم سیارات فراخورشیدی ناسا در «مؤسسه فناوری کالیفرنیا» گفت: تلاش اضافی ما به طرز چشمگیری نتیجه داد. این مشاهدات حتی با قدرتمندترین تلسکوپ فضایی جهان، ماموریت بسیار چالش‌برانگیزی برای انجام است، زیرا این ستاره‌های درخشان، نزدیک هستند و به سرعت در آسمان حرکت می‌کنند.
این تیم همچنین اشاره کرد: ممکن است مشاهده سیارات بیشتری در راه باشد. کشف نزدیک‌ترین ستاره بعدی که شبیه به خورشید است مانند «تاو نهنگ»(Tau Ceti) که حدود 12 سال نوری از زمین فاصله دارد، حتی با وجود «جیمز وب» نیز بسیار سخت خواهد بود.
گفتنی است که «تلسکوپ فضایی نانسی گریس رومن»(Nancy Grace Roman) ناسا که به زودی در ماه مه 2027 (اردیبهشت 1406) پرتاب خواهد شد، برای جستجوی جهان‌های جدید استفاده خواهد شد.