کرمان رصد - مهر / این روزها برداشت پسته در هزاران هکتار از باغ‌های کرمان آغاز شده و بر خلاف سال‌های قبل کمیت و کیفیت محصول مطلوب است.
استان کرمان به عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده پسته در ایران و یکی از قطب‌های اصلی تولید این محصول در جهان، هر ساله نقش مهمی در صادرات غیرنفتی کشور ایفا می‌کند.
بازار
در سال 1404، با وجود چالش‌های اقلیمی، زیرساختی و اقتصادی، برداشت پسته در مناطق مختلف استان کرمان آغاز شده و نتایج متفاوتی را نسبت به سال‌های قبل به همراه داشته است به طوریک ه کمیت و کیفیت تولید محصول نسبت به سال قبل بهتر شده است.
استان کرمان دارای بیش از 274 هزار هکتار سطح زیر کشت پسته است که شامل باغات بارور و غیربارور می‌شود که این رقم نشان‌دهنده گستردگی و اهمیت این محصول در ساختار کشاورزی این استان است.
پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که میزان تولید پسته خشک در سال جاری به بیش از 90 هزار تن خواهد رسید و این میزان تولید، با وجود کاهش عملکرد در برخی مناطق، همچنان جایگاه کرمان را به عنوان تولیدکننده اصلی پسته در کشور حفظ کرده است.
تکاپو در باغ های پسته استان کرمان
این روزها برداشت محصول از باغ های پسته کرمان شروع شده و هزاران نفر کارگر فصلی در باغ های پسته رفسنجان، انار، کرمان، زرند، شهر بابک، سیرجان در حال برداشت هستند؛ ضمن اینکه در سایر شهرستان ها نیز برداشت پسته در حال انجام است.
برداشت پسته در سال 1404 با چالش‌های متعددی همراه بوده است. یکی از مهم‌ترین عوامل کاهش عملکرد، سرمازدگی و گرمازدگی در ابتدای فصل رشد بود که باعث آسیب به گل‌ها و کاهش باردهی درختان شد، با این حال وضعیت تولید پسته نسبت به سال های قبل مطلوب است.
از سوی دیگر، قطعی برق در دوره آبیاری، به ویژه در مناطق گرمسیر، باعث افزایش میزان پوکی محصول و کاهش کیفیت نهایی پسته شده است که این موضوع نه تنها بر درآمد کشاورزان تأثیر گذاشته، بلکه موجب نارضایتی در فرآیند صادرات نیز شده است.
خشکسالی‌های پی‌درپی و کاهش منابع آبی نیز تهدیدی جدی برای پایداری تولید پسته در استان کرمان محسوب می‌شوند. بسیاری از باغداران ناچار به استفاده از آب‌های زیرزمینی شده‌اند که در بلندمدت می‌تواند تبعات زیست‌محیطی و اقتصادی داشته باشد.
![]()
80 درصد پسته کرمان صادر می شود
سیدمهدی طبیب‌زاده، رئیس اتاق بازرگانی استان کرمان اظهار می‌کند: بیش از 80 درصد پسته تولیدی استان کرمان به بازارهای جهانی صادر می‌شود و کشورهای هدف شامل ژاپن، کانادا، آلمان، چین، روسیه و کشورهای حوزه خلیج فارس هستند.
طبیب‌زاده می‌افزاید: پسته کرمان به دلیل کیفیت بالا، مغز سبز و طعم خاص خود، در بازارهای بین‌المللی طرفداران زیادی دارد.
وی با بیان اینکه فرآوری محصول پسته در ترمینال‌های مکانیزه انجام می‌شود که شامل مراحل پوست‌گیری، خشک‌کردن، درجه‌بندی و بسته‌بندی است، ادامه می‌دهد: این فرآیند نقش مهمی در افزایش ارزش افزوده محصول و جذب مشتریان خارجی دارد.
رئیس اتاق بازرگانی استان کرمان می‌گوید: ارقام تجاری پسته شامل احمد آقایی، اکبری، کله‌قوچی و فندقی هستند که در سال‌های اخیر، به دلیل تغییرات اقلیمی، سطح زیر کشت برخی از این ارقام در حال تغییر است و باغداران به دنبال ارقامی با مقاومت بیشتر در برابر گرما و کم‌آبی هستند.
طبیب‌زاده می‌افزاید: برداشت پسته در استان کرمان علاوه بر اهمیت اقتصادی، نقش مهمی در اشتغال‌زایی دارد و در فصل برداشت، روزانه بین 6 هزار و 500 تا 7 هزار نفر در شهرستان زرند مشغول به کار می‌شوند که این اشتغال فصلی برای بسیاری از خانواده‌ها منبع درآمد اصلی محسوب می‌شود.
وی تصریح می‌کند: همچنین، باغات پسته در مناطق کویری نقش مهمی در کویرزدایی و تثبیت شن‌های روان دارند و این موضوع از منظر زیست‌محیطی نیز اهمیت ویژه‌ای دارد و می‌تواند در کاهش آثار مخرب بیابان‌زایی مؤثر باشد.
مشکل آفلاتوکسین رفع شده است
علی باقری، رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان کرمان نیز می‌گوید: استان کرمان یکی از قطب‌های اصلی تولید پسته در جهان محسوب می‌شود و در این استان، رفسنجان رتبه اول تولید محصول را دارد.
باقری می‌افزاید: چند هزار نفر در هزاران هکتار باغ پسته در مناطق مختلف استان کرمان در حال برداشت و فرآوری محصول هستند که در این میان نکات بهداشتی از اهمیت بالایی برخوردار است.
وی با اشاره به اینکه در بحث آفلاتوکسین پسته ما نکات و استانداردهای قابل توجهی داریم و نظارت کامل نیز در بحث فرآوری در حال انجام است، می‌افزاید: باید کار فرآوری و جمع‌آوری پسته به گونه‌ای باشد که کمترین میزان آلودگی به این سم وجود داشته باشد تا کشورهای مختلف بهانه‌ای در خصوص واردات نداشته باشند.
باقری ادامه می‌دهد: هم‌افزایی‌های لازم در این زمینه انجام شده است و آزمایش‌های دقیقی نیز به صورت مکرر انجام می‌شود.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان کرمان با بیان اینکه کرمان یکی از استان‌های مهم در زمینه تأمین محصولات کشاورزی است، به چالش آب در این استان اشاره می‌کند و می افزاید: با وجود همه سختی‌ها با استفاده از روش‌های نوین آبیاری و اقدامات انجام شده کار تولید در حال انجام است.
با وجود چالش‌های متعدد، استان کرمان همچنان جایگاه خود را به عنوان قطب اصلی تولید پسته در کشور حفظ کرده است. حمایت‌های دولتی، توسعه زیرساخت‌های آبیاری، به‌روزرسانی ترمینال‌های فرآوری و آموزش باغداران می‌تواند در افزایش بهره‌وری و پایداری تولید نقش مؤثری ایفا کند.
آینده پسته کرمان وابسته به تعامل هوشمندانه میان کشاورزان، مسئولان و بازارهای جهانی خواهد بود.