کرمان رصد - زومیت / از نسل‌های گذشته، سوپ مرغ به عنوان درمانی محبوب برای افراد دچار کسالت، درنظر گرفته شده است. در بسیاری از فرهنگ‌ها، این غذا به عنوان درمانی آرامش‌بخش برای سرماخوردگی و آنفولانزا جایگاه ویژه‌ای دارد؛ اما آیا واقعاً شواهد علمی نیز تأیید می‌کنند که سوپ می‌تواند به بهبود عفونت‌های تنفسی کمک کند؟
ساندرا لوکاس، دانشیار دانشکده‌ی علوم سلامت دانشگاه غرب اسکاتلند همراه با همکارانش مروری نظام‌مند برای پاسخ به پرسش فوق انجام داده است. آن‌ها شواهد علمی در مورد نقش سوپ در مدیریت عفونت‌های حاد دستگاه تنفسی، از جمله سرماخوردگی، آنفلوآنزا و کووید-19 را تحلیل کرده‌اند.
بازار ![]()
آن‌طور که لوکاس در وب‌سایت کانورسیشن می‌نویسد، او و همکارانش از میان بیش از 10 هزار مقاله و سابقه‌ی پژوهشی، چهار مطالعه با کیفیت بالا پیدا کردند که در مجموع 342 شرکت‌کننده داشتند. در این مطالعات، انواع مختلفی از سوپ‌ها از جمله آب مرغ سنتی، سوپ جو و ترکیبات گیاهی و سبزیجات بررسی شده بودند.
سوپ واقعاً کمک می‌کند؟
یکی از مطالعات نشان داد افرادی که سوپ مصرف کرده بودند تا 2٫5 روز سریع‌تر از کسانی که سوپ نخورده بودند، بهبود یافتند. علائمی مانند گرفتگی بینی، گلودرد و خستگی نیز در آن‌ها خفیف‌تر بود. برخی از شرکت‌کنندگان همچنین کاهش در سطح شاخص‌های التهابی خون را نشان دادند.
به طور خاص، سطح پروتئین‌های IL-6 و TNF-α که در فرآیند التهاب نقش دارند، در افرادی که سوپ خورده بودند، پایین‌تر بود. این یافته نشان می‌دهد که سوپ ممکن است به آرام‌سازی واکنش بیش‌فعال سیستم ایمنی کمک کند که در نتیجه می‌تواند علائم بیماری را کاهش دهد و روند بهبودی را راحت‌تر سازد.
بااین‌حال، هیچ‌یک از مطالعات بررسی نکرده‌اند که خوردن سوپ چگونه بر پیامدهای روزمره‌ی عفونت‌های حاد دستگاه تنفسی تأثیر می‌گذارد؛ مثلاً اینکه آیا افراد روزهای کمتری از کار مرخصی می‌گیرند یا کمتر در بیمارستان بستری می‌شوند. این یک خلأ مهم در شواهد است که پژوهش‌های آینده باید به آن بپردازند.
دلایل مختلفی برای مفیدبودن سوپ وجود دارند. در درجه‌ی اول سوپ گرم، آبرسان و معمولاً سرشار از مواد مغذی است. موادی مانند سیر، پیاز، زنجبیل و سبزی‌های برگ‌دار خواص ضدالتهابی، ضدمیکروبی و تقویت‌کننده‌ی سیستم ایمنی دارند. گرمای سوپ می‌تواند به رقیق‌شدن مخاط، تسکین گلودرد و ایجاد حس راحتی کلی در دوران بیماری کمک کند.
نقش غذا در مراقبت از خود دارای جنبه‌های فرهنگی و رفتاری است. به گونه‌ای که افراد از غذا نه فقط برای تغذیه، بلکه به‌عنوان بخشی آگاهانه از مدیریت بیماری و تقویت روند بهبودی استفاده می‌کنند. در بسیاری از خانواده‌ها، غذا نه صرفا به‌دلیل مواد تشکیل‌دهنده بلکه به عنوان نمادی از مراقبت، نظم روزمره و اطمینان‌بخشی به دارو تبدیل می‌شود.
پژوهش قبلی لوکاس نشان داد که بیماران به‌ویژه والدین پیش از مراجعه به پزشک حرفه‌ای به درمان‌های سنتی مانند سوپ به‌عنوان خط اول دفاع در برابر بیماری روی می‌آورند. این موضوع بازتابی است از علاقه روزافزون به درمان‌های خانگی و اهمیت روش‌های درمانی آشنا از نظر فرهنگی؛ درمان‌هایی که حس امنیت، اعتماد و ارتباط عاطفی فراهم می‌کنند؛ زیرا بخشی از تربیت فرد یا هنجارهای اجتماعی جامعه‌اش بوده‌اند.
با افزایش نگرانی‌ها درباره مقاومت آنتی‌بیوتیکی و تحت فشارگرفتن بیش‌ازحد خدمات پزشکی دراثر دنیاگیری‌های جهانی، درمان‌های ساده و مبتنی بر شواهد در خانه می‌توانند نقش حیاتی داشته باشند. چنین درمان‌هایی به افراد کمک می‌کنند تا بیماری‌های خفیف را مدیریت کنند، از مصرف غیرضروری آنتی‌بیوتیک‌ها بکاهند و از فشار بیشتر بر پزشکان عمومی یا بخش‌های اورژانس برای مشکلات جزئی که می‌توانند با خیال راحت در خانه درمان شوند، جلوگیری کنند.
انجمن دولت‌های محلی (LGA) گزارش می‌دهد که پزشکان عمومی سالانه حدود 57 میلیون مورد بیماری‌های جزئی مانند سرفه و سرماخوردگی را مدیریت می‌کنند که هزینه‌ای بیش از 2 میلیارد پوند برای سیستم سلامت بریتانیا (NHS) در پی دارد. این انجمن معتقد است که آموزش مردم درباره مراقبت مؤثر از خود می‌تواند به‌طور میانگین یک ساعت در روز از وقت پزشکان عمومی را آزاد کند.
سوپ، گزینه‌ای مناسب
سوپ مرغ به‌راحتی تهیه می‌شود، مقرون‌به‌صرفه و برای بیشتر افراد بی‌خطر است و به‌طور گسترده‌ای به‌عنوان درمان خانگی آرام‌بخش و آشنا برای بیماری‌های خفیف شناخته می‌شود.
بااین‌حال، نیاز به پژوهش‌های بیشتری وجود دارد. مطالعات آینده می‌توانند دستورهای سوپ استاندارد را بررسی و مشخص کنند که آیا ترکیب‌های خاصی از مواد مغذی یا گیاهان دارویی تأثیر بیشتری دارند یا خیر: آیا سوپ مرغ همان تأثیری را دارد که آبگوشت جو یا پتاژ سبزیجات دارد؟ آیا تفاوتی بین سوپ خانگی و کنسروی وجود دارد؟
همچنین پژوهش‌های آینده باید پیامدهای معنادار را ارزیابی کنند: مثلاً اینکه افراد با چه سرعتی به کار یا مدرسه برمی‌گردند، در دوران بیماری چقدر خوب می‌خوابند، یا سطح راحتی و انرژی خود را چگونه ارزیابی می‌کنند. سوپ جایگزین دارو نیست؛ اما در کنار استراحت، مایعات و مسکن، می‌تواند راه ساده‌ای برای تسکین علائم و کمک به بهترشدن حال افراد باشد.