کرمان رصد - معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان رئیسجمهور با تأکید بر ضرورت «فهم لحظه» در سیاستگذاری علمی، از تمرکز دولت بر سلامت علمی، تقویت شبکه آزمایشگاهی و طراحی مسیر شفاف رشد برای نخبگان و استادان برتر کشور خبر داد.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما ، حسین افشین، معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان رئیسجمهور در مراسم تقدیر از سرآمدان علمی و آزمایشگاهی کشور با بیان اینکه در طبیعت رقابت همیشه با سروصدا آغاز نمیشود، گفت: علم نیز نه با فریاد و نه با دستور پیش میرود، بلکه با «فهم لحظه» و درک تغییرات مسیر حرکت میکند.
وی با اشاره به بررسی دادههای علمی کشور در سال جاری اظهار کرد: مسئله اصلی علم ایران کمبود استعداد نیست، بلکه ابهام در مسیر رشد است. وقتی مسیر شفاف نباشد، حتی توانمندترین افراد نیز کند میشوند. وظیفه سیاستگذار دویدن نیست، بلکه ساختن جادهای است که دویدن در آن معنا داشته باشد.
معاون علمی رئیسجمهور با بیان اینکه دو محور «سلامت علمی» و «زیرساخت» در سال جاری برای معاونت علمی کلیدی بوده است، افزود: اگر رقابت علمی سالم نباشد، حتی برنده نیز اعتبار نخواهد داشت. از سوی دیگر، هیچ ذهن بزرگی بدون ابزار، بزرگ نمیماند. آزمایشگاه برای ما صرفاً یک ساختمان نیست، بلکه امکان دیدن و فهم دقیق پدیدههاست و شبکه آزمایشگاهی کشور در این زمینه نقش محوری دارد.
افشین، با اشاره به شناسایی دانشگاههای دارای بیشترین سرآمد علمی گفت: برای دومین سال متوالی، دانشگاههایی که بیشترین سرآمد علمی را در خود جای دادهاند مورد توجه قرار گرفتند. امسال دانشگاه تهران، دانشگاه صنعتی شریف و دانشگاه تربیت مدرس در این جایگاه قرار دارند. تفاوت ترکیب دانشگاهها نسبت به سال گذشته، نشانهای مثبت از زنده بودن رقابت علمی و نبود جایگاههای از پیش رزرو شده است.
رییس بنیاد ملی نخبگان، تأکید کرد: برای آنکه این انتخابها صرفاً جنبه نمادین نداشته باشد، گرنتهای مشخص، شفاف و هدفمند برای خرید محصولات ایرانساخت در نظر گرفته شد تا علم، علاوه بر دیده شدن، وارد چرخه اقتصادی کشور شود.
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان رئیسجمهور با اشاره به تجربههای جهانی در حوزه سیاستگذاری علم اظهار کرد: جهش علمی با دستورالعملهای خطی اتفاق نمیافتد، بلکه زمانی رخ میدهد که رقابت معنا پیدا کند. استاد باید بداند اگر بهتر ببیند و عمیقتر تولید کند، جلوتر میایستد.
افشین با تشریح برنامه جدید حمایت از نخبگان علمی گفت: در بنیاد ملی نخبگان به این جمعبندی رسیدیم که باید مسیر روشن و قابل اتکایی برای رشد علمی طراحی شود؛ مسیری که ویژه کسانی است که در خط مقدم تولید علم قرار دارند. بر همین اساس، برنامه حمایت سالانه از ۳۰۰ استاد برتر کشور بر پایه شاخصهای معتبر تولید علمی طراحی شد.
وی منطق این برنامه را مبتنی بر بازه زمانی مشخص، شاخصهای شفاف، سهم واقعی هر فرد از تولید علم و تمرکز بر علم ناب دانست و تصریح کرد: نه قرار است مقاله خریداری شود و نه عددسازی تشویق شود؛ کیفیت باید خودش مسیر را باز کند.
معاون علمی رئیسجمهور با اشاره به اجرای آزمایشی این طرح در سال جاری گفت: امسال این برنامه بهصورت محدود اجرا شد و از هر یک از سه دانشگاه برتر، ۱۰۰ استاد مورد حمایت قرار گرفتند. این اقدام برای تثبیت الگو نبود، بلکه برای نشان دادن نیت سیاستگذار انجام شد. سال آینده، این انتخاب در سطح ملی انجام خواهد شد و رقابت گستردهتر و میدان بازتر میشود.
رییس بنیاد ملی نخبگان، با اشاره به طراحی حمایتها بهصورت پلکانی، افزود: این حمایتها برای ایجاد فاصله نیست، بلکه برای نشان دادن مسیر است. گرنتها در اختیار خود استادان قرار میگیرد، زیرا باور داریم کسی که علم را تولید کرده، بهتر از هر ساختاری میداند چگونه از آن استفاده کند.
وی با اشاره به واکنشبرانگیز بودن چنین سیاستهایی اظهار کرد: سکون از نقد خطرناکتر است. ما ترجیح میدهیم سیاستی اجرا کنیم که درباره آن گفتوگو شود، تا سیاستی که هیچ اثری نداشته باشد.
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان رئیسجمهور در پایان تأکید کرد: این برنامه جایگزین سایر مسیرهای حمایتی نیست. نوآوری، ارتباط با صنعت و توسعه فناوری هرکدام سازوکار خود را دارند. این برنامه صرفاً برای دیده شدن علم جدی طراحی شده است تا کسی که زودتر تغییر را میفهمد، عقب نماند.
افشین، همچنین با اشاره به آمار سرآمدان علمی گفت: امسال نسبت به سال گذشته شاهد رشد ۳۵ درصدی در تعداد سرآمدان علمی هستیم؛ بهگونهای که تعداد تقدیرشدگان از ۵۷ نفر در سال گذشته به ۷۷ نفر در سال جاری رسیده است.
علاوه بر این، امسال ۱۰۰ نفر از سرآمدان علمی هر یک از سه دانشگاه برتر شامل دانشگاه تهران، دانشگاه صنعتی شریف بهعنوان دانشگاه نخست و دانشگاه تربیت مدرس بهعنوان دانشگاه سوم، بر اساس امتیازات پایگاه وب آو ساینس مورد تقدیر قرار میگیرند. در مجموع، ۳۷۷ نفر در این دوره تقدیر خواهند شد.
وی افزود: سال آینده رویکرد تقدیر از سرآمدان علمی بهصورت نهادمحور دنبال میشود و معاونت علمی از توسعه پژوهشهای علمی حمایت میکند تا پویایی و جنبوجوش در عرصه علمی کشور استمرار یابد.