کرمان رصد - ایرنا / اهالی جنوب کرمان بسیاری از اوقات، مانند روز گذشته زمانی چشم می‌گشایند، آسمان را خاکستری می‌بینند، دیواری از خاک که از بستر خشک جازموریان بلند شده و گام به گام تا جیرفت رسیده و جلوی چشمانشان ایستاده است. اتفاقی که هربار بدون هشدار با ایجاد بیماری در افراد و سرفه‌های کودکان و بزرگسالان، ضرورت حق‌آبه جازموریان تشنه را گوشزد می‌شود.
روزهای گرد و غباری جنوب کرمان کودکانی با سرفه به مدرسه می‌روند، گلخانه‌داران پوشش پلاستیکی‌شان را زیر لایه ای از خاک می بینند و رانندگان به دلیل نداشتن دید کافی در جاده سرعتشان را کم می کنند.
و بسیاری می‌پرسند: «چرا گاهی هجوم گرد و غبار را هشدار نمی دهند؟ چرا این گرد و خاک تمامی ندارد؟»
بازار ![]()
هشت شهرستان، یک ایستگاه سنجش
هشت شهرستان جنوب کرمان فقط سه دستگاه سنجش آلایندگی دارد که اکنون فقط یکی از آنها فعال است. مسئولان از گران بودن قطعات خارجی این دستگاه ها و سختی تأمین آن می‌گویند.
محمدعلی عرب‌نژاد، معاون مدیریت بحران کرمان اظهار کرد: «اختیار را به فرمانداران واگذار کردیم تا در همان ساعت اولیه بروز گرد و غبار، ستاد بحران تشکیل دهند و تعطیلی مدارس و ادارات را اعلام کنند.»
نتیجه؟ وقتی گرد و خاک بر روی همه چیز نشست یک شهر ساعت 9 و یک شهر ظهر تعطیل شد؛ و در بسیاری از شهرها حتی یک اطلاعیه بهداشتی و آگاه کننده هم داده نشد. گویی همه چیز عادی شده است.
گلخانه‌هایی که تاریک شدند
احمد آیین، رئیس مرکز تحقیقات کشاورزی جنوب کرمان هشدار داد: «هر سانتی‌متر خاک روی پوشش گلخانه، یک سوم نور را می‌دزدد. این فصل ما به آفتاب نیاز داریم، نه سایه خاک.»
او از آفت کنه گردآلود خرما گفت که در سال‌های اخیر در جنوب کرمان بیشتر شده است او می گوید: گردوغبار، گیاهان را خاکستری می‌کند و تولید را کاهش می‌دهد.
جازموریان: قلب خاکستری جنوب
اما تصویر نگران‌کننده ناسا (22 ژانویه 2025) واقعیت مهمی را در مورد جازموریان نشان می‌دهد.
بستر سفید-نمکی جازموریان، منبع اصلی طوفانی است که تا خلیج عمان رفت.
آیین هم تأکید کرد که «احیای تالاب یعنی قطع ریشه ریزگردها و هرچه مطالبه حق‌آبه بیشتر شود، زودتر به نتیجه مطلوب می‌رسیم.»
انتظار برای یک تصمیم درمانگر
اطلاع‌رسانی به موقع به همه آحاد جامعه، تشکیل کارگروه مشترک کشاورزی، محیط زیست و منابع طبیعی برای نهال‌کاری بادشکن و مالچ بیولوژیک (و نه نفتی)، تخصیص بودجه ویژه برای احیای جازموریان و تعمیر فوری ٢ ایستگاه سنجش آلودگی هوا از جمله اقداماتی است که باید در اولویت قرار گیرند.