کرمان رصد - صبح نو /متن پیش رو در صبح نو منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
فرودگاه بین‌المللی کپنهاگ به‌عنوان مهم‌ترین مرکز هوانوردی در دانمارک و یکی از شلوغ‌ترین فرودگاه‌های شمال اروپا، روز شنبه به دلیل پرواز چند پهپاد ناشناس در حریم هوایی خود به‌طور موقت تعطیل شد. این حادثه که ابتدا با گزارش رسانه‌های محلی آغاز شد، به سرعت ابعاد امنیتی گسترده‌تری پیدا کرد و توجه محافل اروپایی و ناتو را به خود جلب کرد.
به گزارش شبکه «روسیه الیوم» پروازهای متعدد در فرودگاه کپنهاگ متوقف شده و دست‌کم 15 هواپیما مجبور به تغییر مسیر شدند. پلیس دانمارک اعلام کرد که همچنان پهپادهای ناشناس در اطراف فرودگاه در حال پرواز هستند و در کنار آن، گزارشی مبنی بر مشاهده 20 پهپاد دیگر بر فراز بندر «کویه» در جنوب غرب کپنهاگ دریافت کرده است. هنوز هویت و منشأ این پهپادها مشخص نشده و هیچ گروه یا کشوری مسئولیت این اقدام را بر عهده نگرفته است.
این حادثه در شرایطی رخ داده که کشورهای اروپایی در پی جنگ اوکراین و تنش‌های گسترده با روسیه، نگرانی‌های امنیتی شدیدی نسبت به حملات سایبری و عملیات پهپادی دارند. رسانه‌های دانمارکی با استفاده از واژه «پهپادهای غول‌پیکر»، ابعاد غیرمعمول این پرنده‌های ناشناس را برجسته کرده‌اند که می‌تواند بیانگر دخالت یک بازیگر دولتی یا دست‌کم یک عملیات سازمان‌یافته باشد. ناتو نیز در واکنش به این رخداد اعلام کرد که «به نقض‌های روسیه در زمان و شیوه‌ای که خودمان انتخاب کنیم پاسخ خواهیم داد.» هرچند تاکنون هیچ سندی مبنی بر دخالت روسیه منتشر نشده است، اما قرار گرفتن حادثه در متن فضای متشنج اروپا سبب شده رسانه‌ها و مقامات غربی به سرعت آن را در چارچوب رقابت و تهدیدات روسیه تفسیر کنند.
تعطیلی موقت فرودگاه کپنهاگ نه‌تنها اختلال در ده‌ها پرواز تجاری و برنامه‌ریزی‌شده را در پی داشت، بلکه پیامدهای اقتصادی و روانی نیز برای دانمارک و اروپا به همراه دارد. اختلال در یک فرودگاه بین‌المللی می‌تواند اعتماد عمومی به امنیت هوایی اروپا را کاهش دهد و پرسش‌هایی درباره میزان آمادگی کشورهای اروپایی برای مقابله با تهدیدات نوین مانند پهپادها و حملات نامتقارن ایجاد کند.
در سطح سیاسی، اگر این رخداد به روسیه نسبت داده شود، می‌تواند روابط تنش‌آلود میان مسکو و بروکسل را وارد مرحله تازه‌ای کند. همچنین با توجه به بیانیه ناتو، احتمال افزایش تحرکات نظامی در شرق اروپا وجود دارد که خطر تشدید بحران امنیتی در قاره را بالا می‌برد.
بازار ![]()
حادثه فرودگاه کپنهاگ تنها یک اختلال پروازی نیست، بلکه بخشی از پازل جدیدی از تهدیدات امنیتی است که اروپا با آن مواجه است. تداوم پرواز پهپادهای ناشناس در آسمان دانمارک، ناتو را در وضعیت آماده‌باش قرار داده و بار دیگر نشان داده است که جنگ اوکراین و رقابت‌های ژئوپلیتیک روسیه و غرب می‌تواند به سرعت مرزهای جغرافیایی را پشت سر گذاشته و امنیت قلب اروپا را تحت تأثیر قرار دهد. فرودگاه بین‌المللی کپنهاگ به‌عنوان بزرگ‌ترین مرکز هوایی دانمارک و یکی از شریان‌های اصلی حمل‌ونقل شمال اروپا، روز شنبه شاهد رخدادی غیرمعمول بود. حضور چند پهپاد ناشناس و به گفته رسانه‌های محلی «غول‌پیکر» در آسمان این فرودگاه، باعث شد تا پروازها متوقف شوند و اختلالی گسترده در رفت‌وآمد هوایی پایتخت دانمارک رخ دهد. این حادثه، علاوه بر جنبه‌های عملیاتی و اقتصادی، نگرانی‌های امنیتی و سیاسی فراوانی را در سطح ملی و بین‌المللی ایجاد کرده است.
شبکه روسیا الیوم نخستین رسانه‌ای بود که خبر تعطیلی موقت فرودگاه کپنهاگ را منتشر کرد. بر اساس گزارش‌ها، دست‌کم 15 پرواز مجبور به تغییر مسیر شدند و ده‌ها پرواز برنامه‌ریزی شده به حالت تعلیق درآمد. مسافران ساعاتی طولانی در سالن‌های فرودگاه معطل ماندند و بسیاری از پروازها به فرودگاه‌های جایگزین در سوئد و آلمان هدایت شدند.
پلیس دانمارک تأیید کرده است که پرواز چند پهپاد ناشناس در اطراف فرودگاه دلیل اصلی توقف پروازها بوده است. در همان زمان گزارشی دیگر نیز منتشر شد مبنی بر اینکه بیش از 20 پهپاد در بندر «کویه» در جنوب غربی کپنهاگ مشاهده شده‌اند. هنوز هیچ توضیح رسمی درباره اینکه این پهپادها متعلق به چه فرد یا نهادی هستند داده نشده است.
رسانه‌های دانمارکی با به کار بردن واژه «پهپاد غول‌پیکر» کوشیده‌اند ابعاد غیرمعمول این پرنده‌های ناشناس را برجسته کنند. این تعبیر می‌تواند به دو معنا باشد: یا پهپادهایی بزرگ‌تر از نمونه‌های معمول تجاری و سرگرمی مشاهده شده‌اند یا رسانه‌ها عمدا با انتخاب این واژه بر خطر امنیتی احتمالی تأکید کرده‌اند. در هر دو حالت، نکته مهم این است که پرواز چنین پهپادهایی در محدوده‌ای به شدت کنترل شده، مانند حریم هوایی یک فرودگاه بین‌المللی، به شدت نگران‌کننده است.
فرودگاه‌ها جزو زیرساخت‌های حیاتی به‌شمار می‌روند و هرگونه اختلال در فعالیت آن‌ها نه‌تنها خسارت اقتصادی، بلکه پیامدهای امنیتی و روانی جدی در پی دارد. حضور پهپادهای ناشناس می‌تواند از چند منظر تهدید تلقی شود؛ نخست، خطر برخورد با هواپیماهای مسافربری در زمان فرود یا برخاست. دوم، احتمال عملیات جاسوسی یا جمع‌آوری داده‌های امنیتی و سوم، احتمال سنجش توان واکنش دستگاه‌های امنیتی دانمارک.
پلیس دانمارک اعلام کرده که تحقیقاتی گسترده آغاز شده، اما هنوز هیچ گروه یا فردی مسئولیت پرواز این پهپادها را بر عهده نگرفته است. همین سکوت موجب افزایش گمانه‌زنی‌ها درباره احتمال دخالت یک بازیگر دولتی در پشت پرده ماجرا شده است.
هم‌زمان با انتشار این اخبار، ناتو بیانیه‌ای منتشر کرد و هشدار داد که «به نقض‌های روسیه در زمان و شیوه‌ای که خودمان انتخاب کنیم پاسخ خواهیم داد.» هرچند هیچ سندی درباره ارتباط مستقیم این حادثه با مسکو وجود ندارد، اما قرار گرفتن آن در متن جنگ اوکراین و رقابت فزاینده روسیه و غرب، باعث شده بسیاری از رسانه‌ها و تحلیلگران اروپایی آن را در چارچوب «تهدیدات روسیه» تفسیر کنند.
پیش‌تر نیز گزارش‌هایی مبنی بر پرواز پهپادها بر فراز زیرساخت‌های انرژی در کشورهای اسکاندیناوی منتشر شده بود که برخی کارشناسان آن را به عملیات‌های اطلاعاتی روسیه نسبت داده بودند. دانمارک به دلیل موقعیت ژئوپلیتیک ویژه در دریای بالتیک و میزبانی زیرساخت‌های حساس، از جمله خط لوله‌های انتقال انرژی، یکی از نقاط آسیب‌پذیر در برابر چنین تهدیداتی محسوب می‌شود.
اختلال در پروازهای فرودگاه کپنهاگ که سالانه میزبان بیش از 30 میلیون مسافر است، خسارت‌های مالی سنگینی به خطوط هوایی، شرکت‌های خدماتی و مسافران وارد کرده است. خانواده‌هایی که قصد سفر تفریحی داشتند، با تأخیرهای طولانی مواجه شدند و سفرهای کاری بسیاری لغو شد. برای دانمارک، این رخداد تنها یک مشکل امنیتی نیست، بلکه بر اعتماد عمومی به امنیت حمل‌ونقل نیز تأثیر می‌گذارد.
از نظر روانی، پرواز پهپادهای ناشناس بر فراز پایتخت، برای شهروندان اروپایی یادآور فضای جنگی است که در اوکراین جریان دارد. بسیاری از مردم دانمارک در شبکه‌های اجتماعی ابراز نگرانی کرده‌اند که جنگ، هرچند به شکل غیرمستقیم، به زندگی روزمره آن‌ها سرایت کرده است.
این نخستین‌بار نیست که پرواز پهپادها باعث اختلال در فعالیت یک فرودگاه بزرگ اروپایی می‌شود. در سال 2018، فرودگاه گتویک لندن نیز به مدت دو روز تعطیل شد و بیش از هزار پرواز لغو یا تغییر مسیر داد، آن هم به دلیل مشاهده پهپادهای ناشناس. در آلمان و فرانسه نیز در سال‌های اخیر حوادث مشابهی گزارش شده است. بااین‌حال، هم‌زمانی رخداد کپنهاگ با تنش‌های شدید ژئوپلیتیک، اهمیت آن را دوچندان کرده است.
اروپا در ماه‌های اخیر به‌طور فزاینده‌ای درگیر نگرانی از تهدیدات نوین شده است؛ تهدیداتی که نه از طریق ارتش‌های کلاسیک، بلکه با ابزارهای کوچک، ارزان و غیرقابل رهگیری چون پهپادها اعمال می‌شوند. کارشناسان امنیتی بر این باورند که پهپادها به بخشی جدایی‌ناپذیر از جنگ‌های آینده تبدیل شده‌اند. از جنگ یمن تا نبردهای اوکراین، پهپادها نشان داده‌اند که می‌توانند موازنه‌های نظامی را تغییر دهند.
برای ناتو، حادثه کپنهاگ یک زنگ خطر است. اگر یک فرودگاه بین‌المللی با چند پهپاد ناشناس دچار اختلال می‌شود، در صورت وقوع حملات گسترده‌تر، زیرساخت‌های حیاتی مانند نیروگاه‌ها، سدها و شبکه‌های مخابراتی چه سرنوشتی خواهند داشت؟ همین پرسش‌ها باعث شده بحث بر سر افزایش سرمایه‌گذاری در سامانه‌های ضدپهپادی در اروپا دوباره بالا بگیرد.
حادثه تعطیلی موقت فرودگاه کپنهاگ را می‌توان در سه سطح ارزیابی کرد. در سطح داخلی، دانمارک با پرسش‌های جدی درباره توانایی خود در حفاظت از زیرساخت‌های حیاتی مواجه است.
در سطح منطقه‌ای، اسکاندیناوی به‌عنوان جبهه‌ای حساس در دریای بالتیک در کانون توجه قرار گرفته است و در سطح فرامنطقه‌ای، ناتو این رخداد را بخشی از روند کلی تهدیدات روسیه تفسیر می‌کند و احتمالا گام‌های بازدارنده تازه‌ای برخواهد داشت.
بنابراین، ماجرا تنها یک اختلال ساده در پروازها نیست؛ بلکه نمونه‌ای از چالش‌های جدید امنیتی است که اروپا در عصر رقابت‌های ژئوپلیتیکی و جنگ‌های نامتقارن با آن روبه‌رو است. پرواز پهپادهای ناشناس در آسمان کپنهاگ بار دیگر نشان داد که امنیت در اروپا شکننده‌تر از آن چیزی است که به نظر می‌رسد و حتی شهروندان عادی در قلب پایتخت‌های اروپایی هم ممکن است به‌طور مستقیم با پیامدهای رقابت قدرت‌های بزرگ مواجه شوند.