کرمان رصد - خبرگزاری دانشجو /صندوق رفاه دانشجویان وزارت علوم نرخ ترمی اجاره‌بهای خوابگاه‌های ملکی را برای سال تحصیلی 1405–1404 ابلاغ کرد؛ بررسی‌ها نشان می‌دهد اجاره خوابگاه‌های متأهلی نسبت به سال قبل بیش از دو برابر شده و این افزایش با انتقاد دانشجویان و کارشناسان مواجه شده است.
در سال‌های اخیر، یکی از چالش‌های اصلی دانشجویان در ایران، تأمین هزینه‌های زندگی در کنار تحصیل بوده است. در این میان، هزینه اجاره خوابگاه‌های دانشجویی به‌ویژه برای دانشجویان متأهلی، به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین هزینه‌های آنان مطرح است. میزان رشد اجاره‌بها در سال تحصیلی 1405–1404 نسبت به سال قبل، جهشی بی‌سابقه را تجربه کرده است.
براساس داده‌های جدید منتشرشده از سوی صندوق رفاه دانشجویان وزارت علوم، اجاره خوابگاه‌های متأهلی مستقل در مقایسه با سال گذشته بیش از دو برابر شده و برخی از ردیف‌ها افزایش نرخ 250 درصدی را تجربه کرده‌اند. از یک‌سو، بسیاری از دانشجویان دکتری و کارشناسی‌ارشد که قادر به اشتغال تمام‌وقت نیستند، با مشکلات جدی در تأمین هزینه‌های خوابگاهی مواجه شده‌اند و از سوی دیگر، این افزایش به‌طور مستقیم با سیاست‌های تشویق ازدواج دانشجویی و جمعیتی دولت در تضاد است.
بازار
بر اساس داده‌های در سال تحصیلی 1405–1404 نسبت به سال گذشته شاهد افزایش چشم‌گیری بوده است. این افزایش‌ها در برخی از سطوح، به‌ویژه خوابگاه‌های متأهلی و خوابگاه‌های با کیفیت‌های مختلف، بیش از 15 درصد بوده و در برخی موارد، میزان افزایش به بیش از 250 درصد رسیده است و افزایش بیش از 15 درصد در اجاره خوابگاه‌ها تأثیر مستقیمی بر وضعیت مالی دانشجویان گذاشته و آنها را با چالش‌های جدیدی مواجه کرده است. به‌ویژه برای دانشجویان مقاطع تحصیلات تکمیلی مانند دکتری و کارشناسی‌ارشد که بیشتر وقت خود را به تحقیق و تحصیل می‌گذرانند و توانایی اشتغال تمام‌وقت ندارند، این افزایش قیمت‌ها مشکلات مالی زیادی ایجاد کرده است.
اخبار رسیده از خوابگاه‌های متأهلی در دانشگاه‌ها نشان می‌دهد که اجاره این خوابگاه‌ها به‌طور بی‌سروصدا و در سکوت، با افزایش قابل‌توجهی مواجه شده است. این افزایش اجاره‌ها به حدی رسیده که برخی از خوابگاه‌ها شاهد افزایش 250 درصدی در اجاره بها بوده‌اند. این تغییرات ناگهانی باعث شده تا بسیاری از دانشجویان، به‌ویژه دانشجویان متأهل، با مشکلات جدی مالی روبه‌رو شوند.
در بسیاری از موارد، اجاره خوابگاه‌ها برای دانشجویان مقطع تحصیلات تکمیلی بیش از دو برابر شده است. برای مثال، اجاره خوابگاه‌های متأهلی که به‌ویژه برای دانشجویان متأهل در نظر گرفته شده است، افزایش شدیدی داشته است. همچنین، افزایش قیمت‌ها در مواد اولیه، هزینه‌های ساخت و نگهداری ساختمان‌ها و تعمیرات خوابگاه‌ها، منجر به فشار بیشتر بر منابع مالی این خوابگاه‌ها شده است. این افزایش‌ها در نهایت به دانشجویان منتقل شده است و به‌ویژه در خوابگاه‌های سطح بالاتر، شاهد رشد زیادی در اجاره‌ها بوده‌ایم.
افزایش قیمت اجاره خوابگاه‌ها نشان‌دهنده وضعیت نگران‌کننده‌ای برای دانشجویان است. این افزایش‌ها تأثیر منفی زیادی بر وضعیت مالی دانشجویان گذاشته و آنها را با مشکلات جدی مواجه کرده است. در حالی که این افزایش‌ها عمدتاً ناشی از شرایط اقتصادی کشور و هزینه‌های بالای نگهداری خوابگاه‌ها است، نهاد‌های مربوطه باید تدابیری را برای کاهش فشار مالی بر دوش دانشجویان در نظر بگیرند.
در سال‌های اخیر، دولت برای کنترل افزایش اجاره‌بهای مسکن در کشور، سیاست‌هایی را اتخاذ کرده است. به‌عنوان مثال، در سال‌های گذشته، دولت اعلام کرده بود که افزایش اجاره‌بها در کشور باید محدود به 25 درصد باشد تا به مستأجران فشار اقتصادی کمتری وارد شود. این سیاست به‌ویژه برای مستأجران شهری طراحی شده بود که با رشد اجاره‌ها مواجه بودند.
اما در این میان، افزایش اجاره‌بهای خوابگاه‌های دانشجویی، به‌ویژه برای دانشجویان متأهل، با انتقاداتی همراه بوده است. بر اساس گزارش‌ها، شورای صنفی دانشجویان دانشگاه‌های کشور در نامه‌ای به وزیر علوم، نگرانی خود را از افزایش بهای خوابگاه دانشجویی اعلام کرده‌اند. این افزایش اجاره‌بها در خوابگاه‌های دانشجویی، به‌ویژه برای دانشجویان متأهل، با سیاست‌های دولت در زمینه کنترل اجاره‌بها در تضاد به نظر می‌رسد. در حالی که دولت تلاش دارد تا با محدود کردن افزایش اجاره‌بها، فشار اقتصادی بر مستأجران را کاهش دهد، افزایش اجاره‌بهای خوابگاه‌های دانشجویی می‌تواند بار مالی مضاعفی بر دوش دانشجویان متأهل بگذارد.
این افزایش اجاره‌ها در حالی صورت می‌گیرد که شرایط اقتصادی کشور به‌ویژه برای دانشجویان جوان در مقاطع تحصیلات تکمیلی روز به روز دشوارتر می‌شود. بسیاری از دانشجویان برای تأمین هزینه‌های زندگی و اجاره خوابگاه‌ها مجبور به اشتغال در کنار تحصیل هستند. اما طبق تعهدات جدیدی که از دانشجویان خواسته می‌شود، اگر دانشجویی شغلی غیر از کار‌های دانشجویی داشته باشد، اسکان وی لغو می‌شود. این سیاست‌ها باعث می‌شود که بسیاری از دانشجویان مجبور شوند به شرایط مالی دشوار و فشار‌های اقتصادی بیشتری تن بدهند.
این تغییرات و فشار‌های مالی می‌تواند تأثیرات منفی زیادی بر روحیه و عملکرد تحصیلی دانشجویان داشته باشد. به‌ویژه آنکه این تغییرات، تنها مختص به خوابگاه‌های متأهلی نبوده و در سطح‌های دیگر خوابگاه‌ها نیز افزایش‌های چشم‌گیری مشاهده می‌شود. در نتیجه، بسیاری از دانشجویان مجبور خواهند شد به خوابگاه‌های ارزان‌تر و با کیفیت پایین‌تر مراجعه کنند که این امر می‌تواند مشکلات جدیدی از نظر امکانات و کیفیت زندگی ایجاد کند.
در حالی که این تغییرات به‌طور عمده تحت فشار‌های اقتصادی و تورم عمومی کشور صورت می‌گیرد، جالب است که هم‌زمان با این سیاست‌ها، دولت به دنبال پیگیری سیاست‌های افزایش جمعیت است. اما چگونه می‌توان از سیاست‌های تشویقی برای افزایش جمعیت سخن گفت، در حالی که شرایط مالی برای نسل جوان، به‌ویژه دانشجویان، به شدت دشوار شده است؟ این تضاد آشکار در سیاست‌ها می‌تواند باعث نگرانی‌های بیشتری در خصوص آینده تحصیلی و اقتصادی کشور شود.
این افزایش‌های اجاره‌ای به‌ویژه در شرایط کنونی که کشور با چالش‌های اقتصادی زیادی روبه‌روست، نیازمند بازنگری و تغییر در سیاست‌های رفاهی برای دانشجویان است. برای کاهش فشار مالی بر دوش دانشجویان، پیشنهاد می‌شود که نهاد‌های دولتی و خصوصی برای کمک به تأمین هزینه‌های خوابگاهی دانشجویان تمهیداتی را در نظر بگیرند. به‌عنوان مثال، افزایش بودجه برای صندوق رفاه دانشجویان، ارائه وام‌های کم‌بهره برای تأمین هزینه‌های خوابگاهی و کاهش نرخ اجاره برای دانشجویان نیازمند می‌تواند از جمله راهکار‌هایی باشد که به دانشجویان کمک کند.
همچنین، برنامه‌ریزی برای ساخت خوابگاه‌های جدید و بهبود شرایط خوابگاه‌های فعلی می‌تواند به کاهش هزینه‌ها و بهبود کیفیت خوابگاه‌ها کمک کند. تأسیس خوابگاه‌های جدید در مناطق مختلف و با کیفیت‌های متنوع می‌تواند رقابت را در بین خوابگاه‌ها افزایش دهد و از این طریق، نرخ اجاره‌ها تحت فشار رقابت کاهش یابد.