کرمان رصد - ایسنا / اغلب مردم در جواب این پرسش که اولین نفری که ماه را از طریق تلسکوپ دید چه کسی بود، نام «گالیله» را به یاد می‌آورند، اما حقیقت چیز دیگری است.
اغلب مردم، «گالیلئو گالیله»(Galileo Galilei)، دانشمند ایتالیایی با دانش متنوع را پدر نجوم تلسکوپی می‌دانند. با این حال، یک فیزیکدان انگلیسی کمتر شناخته شده با نام «توماس هریوت»( Thomas Harriot)، شاید در واقع اولین کسی بوده باشد که ماه را از طریق عدسی تلسکوپ مشاهده کرده است.
بازار ![]()
به نقل از آی‌اف‌ال‌ساینس، با وجود اینکه «هریوت» حتی یک کلمه از دستاوردهای علمی‌اش را منتشر نکرد، یک دانشمند پرکار بود که قوانین متعددی از طبیعت را پیش از افرادی مانند «نیوتن» و «دکارت» کشف کرد و چندین ماه قبل از «گالیله»، اولین نقشه‌های دقیق از ماه را ترسیم کرد.
«هریوت» در سال 1560 به دنیا آمد. وی پس از تحصیل در «دانشگاه آکسفورد»(Oxford)، توسط «سر والتر رالی»(Sir Walter Raleigh) دولتمرد و کاوشگر انگلیسی، برای آموزش نجوم و ناوبری به ناخدایان دریا استخدام شد. وی حتی در سال 1585، «رالی» را در سفر اکتشافی‌اش به ویرجینیا همراهی کرد. او در آنجا زبان بومیان را آموخت و درباره سبک زندگی آنها نوشت. با این حال، «هریوت» در دهه 1590 بود که فرصت یافت تا با یافتن یک حامی ثروتمند با نام «هنری پرسی»(Henry Percy) به مطالعات خود بپردازد. وی هزاران صفحه یادداشت نوشت که پیشرفت‌های ریاضی خارق‌العاده‌اش را ثبت کند. این یادداشت‌ها قرن‌ها پس از مرگش توسط مورخان تحلیل شدند.
«هریوت» علاوه بر کشف قانون حرکت سقوط آزاد، مستقل از «گالیله»، علم جبر نمادین را توسعه داد و تصور می‌شود که الهام‌بخش برخی از مشهورترین نظریه‌های «دکارت» بوده است. وی حتی برای مدت کوتاهی زندانی شد، زیرا حامیان وی هر دو در سال 1605 به توطئه مرتبط شدند و «رالی» در نهایت به جرم خیانت اعدام شد.
«هریوت» مدت کوتاهی پس از آزادی، توجه خود را به آسمان معطوف کرد و در 26 ژوئیه 1609 (4 مرداد 988 خورشیدی)، نقشه‌ای از ماه را که از طریق تلسکوپ دیده می‌شد، تهیه کرد. این در حالی است که گالیله تا اوایل سال 1610 به چنین دستاوردی نرسید.
«هریوت» با وجود اینکه چندین ماه زودتر این کار را انجام داده بود، اما این «گالیله» بود که با انتشار نمودارهای قمری خود و مشاهداتش از اقمار مشتری، اعتبار این کشف را به نام خود زد. دفترچه‌های یادداشت «هریوت» همچنین شامل قدیمی‌ترین نقاشی‌های شناخته شده از لکه‌های خورشیدی است که از طریق تلسکوپ دیده شده‌اند، اما با این وجود هم، عدم انتشار این کار توسط وی، «گالیله» را قادر ساخت تا زودتر این کار را انجام دهد.
علت این که چرا «هریوت» یافته‌های خود را منتشر نکرد و برای خود نگه داشت، همچنان نامشخص است. هرچند ممکن است که وی هیچ انگیزه مالی برای انتشار نداشته است، زیرا کارش توسط حامی ثروتمندش تأمین می‌شد. این امر در حالی است که «گالیله» برای تأمین مالی مطالعات خود به شناخت عمومی وابسته بود.
سرانجام «هریوت» پس از مرگش در سال 1621، به فراموشی سپرده شد تا اینکه دفترچه‌های یادداشت وی حدود 150 سال بعد در عمارتی که نوادگان «هنری پرسی» ارث برده بودند، کشف شد.
با این حال، مورخان تا قرن بیستم نگاه دقیقی به این موارد نینداختند و در همین زمان، نام «گالیله» به عنوان اولین کسی که ماه و بسیاری از اجرام آسمانی دیگر را از طریق تلسکوپ مشاهده کرد، در کتاب‌ها ثبت شد.