تپه‌های شنی آوازخوان و دریاچه‌های مرموز!

کرمان رصد - ایسنا / عکس منتشرشده توسط «آژانس فضایی اروپا»، تپه‌های شنی و دریاچه‌های یکی از بیابان‌های زمین را از منظر فضا به نمایش می‌گذارد.
عکسی که توسط ماموریت «سنتینل-1»(Sentinel-1) برنامه «کوپرنیک»(Copernicus) ثبت شده است، بخشی از «بیابان باداین جاران»(Badain Jaran Desert) را در شمال غربی چین نشان می‌دهد.
بازار
به نقل از وب‌سایت رسمی آژانس فضایی اروپا، بادین جاران با مساحت حدود 49 هزار کیلومتر مربع، سومین بیابان بزرگ چین است. این بیابان در «صحرای گبی»(Gobi Desert) واقع در «فلات آلکسا»(Alxa Plateau) و در ارتفاع حدود 1200 متری سطح دریا قرار دارد. بیابان دورافتاده بادین جاران، چشم‌انداز متنوعی را از شگفتی‌های طبیعی خیره‌کننده مانند زمین‌چهرهای فرسایش‌یافته توسط باد، واحه‌ها و تپه‌های شنی مرتفع و قابل توجه که با دریاچه‌های بیابانی در هم آمیخته‌اند، به نمایش می‌گذارد.
در این عکس راداری ثبت‌شده در سپتامبر 2025، اثر موجی نشان‌دهنده تراکم بالای تپه‌های شنی موازی است؛ از جمله برخی از بلندترین تپه‌های شنی جهان که یکی از آنها به ارتفاع بی‌سابقه 460 متر می‌رسد. اگرچه بیشتر تپه‌های شنی به دلیل جابه‌جایی شن، پویایی دارند اما بلندترین تپه‌ها معمولاً ثابت با هسته جامد هستند و در زمستان از برف پوشیده می‌شوند.
باداین جاران یکی از معدود مکان‌های جهان است که پدیده «تپه‌های شنی آوازخوان» در آن رخ می‌دهد. شن‌های آوازخوان زمانی ایجاد می‌شوند که باد بیابانی، لایه بالایی شن را از لایه زیرین جدا می‌کند و در نتیجه، شن صدایی تیز و بلند به وجود می‌آورد که می‌تواند تا چند دقیقه طول بکشد. این آوازخوانی در تابستان‌های خشک و گرم که باد شدید است و شیب‌ها تند، بیشتر به چشم می‌خورد.
بیابان باداین جاران به خاطر داشتن بیش از 100 دریاچه شهرت دارد که در عکس به صورت نقاط سیاه در میان تپه‌های شنی دیده می‌شوند. این دریاچه‌ها یا آب شیرین هستند یا بسیار شور و نام این کویر از همین دریاچه‌ها گرفته شده است که در زبان مغولی به معنای «دریاچه‌های مرموز» است. در واقع، منشأ آنها هنوز مورد بحث قرار دارد اما اعتقاد بر این است که از چشمه‌های زیرزمینی تغذیه می‌شوند.
تنوع گسترده مناظر به شکل‌گیری زیستگاه‌های بسیار متفاوتی می‌انجامد و از این رو، سطح بالایی از تنوع زیستی را به همراه دارد. با وجود این که باداین جاران یک بیابان شنی است، زیستگاه گونه‌های فراوانی از گیاهان و جانوران به شمار می‌رود و دریاچه‌های آن نیز محیط مساعدی را برای تعداد زیادی از گونه‌های آبزی فراهم می‌کنند.