کرمان رصد - زومیت / دانشمندان در ژاپن با استفاده از فناوری ویرایش ژن کریسپر نسخه‌ای باستانی از ژن GLI3 انسان‌های نئاندرتال را به موش‌ها منتقل کردند.
تصور کنید بتوانید به گذشته سفر کنید و نگاهی به ویژگی‌های جسمی انسان‌های باستانی بیندازید. اکنون دانشمندان راهی پیدا کرده‌اند تا بخشی از این سفر را در آزمایشگاه ممکن کنند.
بازار ![]()
پژوهشگران با استفاده از فناوری ویرایش ژن توانستند ژن‌های انسان‌های نئاندرتال و دنیسوان را به موش‌ها منتقل کنند و نتایج بسیار جالبی به دست آوردند. ژنی که هر دو گونه‌ی نئاندرتال و دنیسوان حامل آن بودند، باعث شد موش‌ها سرهای بزرگ‌تر، دنده‌های پیچیده و ستون فقرات کوتاه‌تری داشته باشند.
به‌گزارش آی‌اف‌ال ساینس، محققان با استفاده از فناوری کریسپر کد ژنتیکی باستانی را در بدن موش‌ها وارد کردند تا دریابند چگونه این ژن می‌تواند شکل بدن انسان‌های منقرض‌شده را تحت تأثیر قرار داده باشد.
ژن موردمطالعه که GLI3 نام دارد، در رشد جنین در انسان‌های امروزی نقش حیاتی دارد. جهش در این ژن می‌تواند باعث ناهنجاری‌های جسمی مانند پلی‌داکتیلی (رشد انگشت‌های اضافی) یا تغییر شکل جمجمه شود.
نئاندرتال‌ها و دنیسوان‌ها نسخه‌ای کمی متفاوت از ژن یادشده داشتند، به گونه‌ای که یک اسید آمینه در انتهای کد ژنتیکی آن تغییر کرده بود. با‌این‌حال، هیچ‌کدام از این گونه‌ها تعداد غیرطبیعی انگشت یا مشکلات شدید جمجمه‌ای نداشتند.
پژوهشگران اشاره می‌کنند که خویشاوندان منقرض‌شده‌ی ما ویژگی‌های مورفولوژیکی متفاوتی نسبت به انسان‌های امروزی داشتند و از جمجمه‌های کشیده و کوتاه، ابروهای برجسته‌تر و قفسه سینه عریض‌تر برخوردار بودند.
برای بررسی اثر نسخه‌ی باستانی ژن GLI3، ابتدا موش‌ها به گونه‌ای مهندسی شدند که حامل ژن معیوب باشند. این موش‌ها ناهنجاری‌های شدید در جمجمه و مغز و همچنین پلی‌داکتیلی را نشان دادند و این نتایج اهمیت نسخه سالم ژن در رشد جنین را آشکار می‌کند. درمقابل، موش‌هایی که نسخه‌ی نئاندرتال‌ها و دنیسوان‌ها را داشتند، تغییراتی در اسکلت بدن، مانند جمجمه بزرگ‌تر، شکل متفاوت مهره‌ها و دنده‌های تغییر یافته را نشان دادند. این یافته‌ها نشان می‌دهد ژن باستانی رشد جنین را کاملاً مختل نمی‌کرد، اما مورفولوژی بدن و سر انسان‌های باستانی را تغییر می‌داد.
موش‌هایی که ژن باستانی مذکور را داشتند، در مقایسه با موش‌های معمولی تعداد مهره کمتری داشتند و پیچش شدیدتر دنده‌ها را نشان می‌دادند که مشابه تفاوت‌های بین انسان‌های امروزی و نئاندرتال‌هاست. برخی از این موش‌ها همچنین قفسه سینه نامتقارن داشتند که با اسکولیوز (انحراف یا خمیدگی غیرطبیعی ستون فقرات) همراه بود. این نکته جالب است؛ زیرا مطالعات اخیر نشان داده‌اند نئاندرتال‌ها مستعد اسکولیوز و ماکروسِفالی (داشتن سر بزرگ) بوده‌اند.
به نظر می‌رسد نسخه باستانی ژن GLI3 که توسط برخی انسان‌های منقرض‌شده حمل می‌شد، مسئول دست‌کم بخشی از شکل سر و بدن ویژه‌ی آن‌ها بوده است. پژوهشگران معتقدند این ویژگی‌ها با سبک زندگی پیش‌بینی‌شده نئاندرتال‌ها مرتبط بوده و این ژن باستانی احتمالاً ویژگی‌های مفیدی برای انسان‌های باستانی فراهم می‌کرده است.
پژوهش در ژورنال Frontiers منتشر شده است.