با شرکت‌های سوئیسی مؤثر در ساخت موشک «آریان ۶» آشنا شوید

کرمان رصد - ایسنا / چندین شرکت از کشورهای گوناگون در ساخت موشک «آریان 6» نقش دارند که دو مورد آنها در سوئیس هستند و در تامین قطعات موشک آریان 6 همکاری می‌کنند.
سوئیس به عنوان یکی از کشورهای بنیان‌گذار «آژانس فضایی اروپا»(ESA) دهه‌هاست که نقش مهمی را در بخش فضایی بر عهده داشته است.
بازار
به نقل از وب‌سایت رسمی آژانس فضایی اروپا، فناوری‌های سوئیس هم روی زمین و هم فراتر از آن فراگیر بوده‌اند. در طول اولین فرود انسان روی ماه، خدمه ماموریت «آپولو 11»(Apollo 11) ساعت‌های سوئیسی به دست داشتند و لباس‌های آنها توسط اتصال‌دهنده قلاب-حلقه که توسط یک مهندس سوئیسی اختراع شده بود، محکم می‌شد. امروزه، شرکت‌ها و دانشگاه‌های سوئیس در بیشتر ماموریت‌های علمی فضایی آژانس فضایی اروپا از جمله «مدارگرد خورشیدی»(Solar Orbiter)، «تلسکوپ فضایی گایا»(Gaia Space Telescope)، «کاوشگر قمرهای یخی مشتری»(JUICE) و مریخ‌نورد «اگزومارس»(ExoMars) یا «روزالیند فرانکلین»(Rosalind Franklin) مشارکت دارند.
سهم سوئیس در برنامه «آریان 6»(Ariane 6) 2.4 درصد است و دو شرکت مستقر در سوئیس موسوم به «بیاند گرویتی»(Beyond Gravity) و «اپکو تکنولوژیز»(APCO Technologies)، قطعات موشک آریان 6 و همچنین تجهیزات پشتیبانی زمینی را که برای توسعه آن ضروری هستند، تأمین می‌کنند.
قطعات و اجزای مورد نیاز برای مونتاژ موشک آریان 6 توسط شرکت‌هایی از 13 کشور عضو آژانس فضایی اروپا که در برنامه آریان 6 شرکت دارند، تأمین می‌شود. آنها به همراه یکدیگر بهترین دانش خود را برای ساخت موشک سنگین اروپا تحت راهنمایی شرکت «آریان‌گروپ»(ArianeGroup) پیمانکار اصلی برنامه که موشک آریان 6 را نیز طراحی کرده است، به کار می‌گیرند.
در ادامه به روند کار دو شرکت سوئیسی مذکور در تامین قطعات موشک آریان 6 می‌پردازیم.
بیاند گرویتی برای محافظت از محموله‌های ارزشمند
شرکت بیاند گرویتی که پیشتر با نام «RUAG Space» شناخته می‌شد، از زمان اولین پرواز موشک آریان در سال 1979، کلاهک‌های پسارگیر بار را برای همه ماموریت‌های این موشک تامین کرده است و این کار را برای موشک آریان 6 نیز ادامه خواهد داد.
بارهای مفید آریان 6 که اغلب ماهواره‌ها هستند، در قسمت زیرین بدنه قرار می‌گیرند که دماغه‌ای مخروطی است و به صورت عمودی به دو قسمت تقسیم می‌شود. این مسافران ارزشمند که برای رفتن به فضای بیرونی در نظر گرفته شده‌اند، به محافظت قابل اعتماد در برابر شرایط شدید حرارتی، صوتی و آیرودینامیکی نیاز دارند که موشک در طول پرتاب و سفر خود به جو زمین در معرض آن قرار می‌گیرد.
وظیفه محافظت از محموله بر عهده‌ کلاهک‌های پسارگیر بار است که قسمت مخروطی‌شکل بالای موشک را تشکیل می‌دهند. دو قسمت کلاهک پس از انجام وظیفه و خروج از جو زمین، از یکدیگر جدا می‌شوند و محموله‌ زیرین نمایان می‌شود.
این قطعات ضروری موشک که توسط شرکت بیاند گرویتی در تاسیسات امن سوئیس تولید می‌شوند، در دو نوع 20 یا 14 متری عرضه می‌شوند تا مسافران با جثه‌های متفاوت را در خود جای دهند. وزن نوع بزرگ‌تر کلاهک‌ پسارگیر بار 2.6 تن و نوع کوچک‌تر آن 1.8 تن است و هر دو با قطر 5.4 متری موشک مطابقت دارند. هر قسمت کلاهک‌ پسارگیر بار به صورت یک تکه از جنس فیبر کربن ساخته می‌شود و در یک کوره صنعتی پخته می‌شود تا به شکل نهایی خود برسد.
اپکو تکنولوژیز برای تامین اتصالات تقویت‌کننده و پشتیبانی زمینی
موشک آریان 6 در دو مدل با دو یا چهار موتور تقویت‌کننده عرضه می‌شود. هر یک از این تقویت‌کننده‌ها که از نظر فنی به عنوان «موشک جامد مجهز»(ESR) شناخته می‌شوند، نیروی رانشی معادل بیش از 35 موتور جت تولید می‌کنند و نیروی رانشی قوی لازم برای بلند شدن را فراهم می‌آورند. شرکت اپکو تکنولوژیز به تأمین کلاهک دماغه تقویت‌کننده و اتصالات تقویت‌کننده می‌پردازد که موتورها را به هسته موشک متصل می‌کنند. در ساخت موشک باید همه جزئیات در نظر گرفته شود. بنابراین، اتصالات تقویت‌کننده باید در برابر نیروی رانشی قابل توجه منتقل‌شده به هسته مقاومت کنند.
شرکت اپکو تکنولوژیز علاوه بر قطعات تقویت‌کننده، «تجهیزات مکانیکی پشتیبانی زمینی»(MGSE) را نیز تأمین می‌کند. این قطعات همان طور که از نامشان پیداست، برای حرکت به سمت آسمان طراحی نشده‌اند، بلکه عمدتاً به صورت افقی روی زمین و دریا در اطراف سالن‌های مونتاژ و مراکز آزمایش حرکت می‌کنند و نقش مهمی را در طول توسعه موشک تا زمان پرتاب دارند. تجهیزات مکانیکی پشتیبانی زمینی شامل تجهیزات مونتاژ و یکپارچه‌سازی برای مرحله بالایی مونتاژشده در شهر برمن آلمان، مرحله اصلی مونتاژشده در شهر له مورو فرانسه و همچنین کانتینرهای دارای کنترل دماست که برای نگهداری و انتقال ایمن موشک از اروپا به منطقه گویان فرانسه استفاده می‌شوند.
در پایگاه فضایی اروپا، شرکت اپکو تکنولوژیز به تأمین «داک کپسوله‌سازی»(Encapsulation Dock) می‌پردازد که امکان مونتاژ و حمل کلاهک‌ پسارگیر بار اطراف محموله‌های آریان 6 را فراهم می‌کند. همچنین این شرکت، «تریلر کامپوزیت بالایی»(Upper Composite Trailer) که محموله را در کلاهک‌ پسارگیر بار خود به سکوی پرتاب می‌برد، تأمین می‌کند.
این تریلر با عرض 6 متر و طول 26 متر، به بزرگی یک زمین تنیس است و دو کابین راننده دارد. راننده به جای عقب رفتن می‌تواند از آن بیرون بپرد و به طرف دیگر برود تا در جهت مخالف حرکت کند. این تریلر با وزن 180 تن، 32 چرخ و سه ژنراتور را برای تأمین انرژی دارد.
شرکت آپکو تکنولوژیز، ربات‌های حمل‌کننده‌ را نیز می‌سازد که هسته مرکزی آریان 6 را از ساختمان مونتاژ به سکوی پرتاب در فاصله حدود 800 متر دورتر می‌برند. این وسایل نقلیه خودکار، یک نوار مغناطیسی را در زیر جاده دنبال می‌کنند و موشک را در آخرین سفر خود پیش از پرتاب، کاملاً تراز نگه می‌دارند. پس از رسیدن به سکوی پرتاب، حرکات طراحی‌شده توسط دو وسیله نقلیه خودکار در انتهای عقب موشک به همراه یک بالابر، هسته مرکزی را به موقعیت پرتاب عمودی خود می‌برند.