کرمان رصد - ایسنا / صادرات محصولات فناورانه و دانش‌بنیان ایران، به‌ویژه در حوزه نانو، پس از یک دوره افت، بار دیگر روندی صعودی به خود گرفته است. بررسی آمار صادراتی سال 1402 نشان می‌دهد که نه‌تنها حجم صادرات نانو افزایش یافته، بلکه مقاصد بین‌المللی این محصولات نیز متنوع‌تر شده‌اند؛ موضوعی که حکایت از تقویت جایگاه ایران در اقتصاد دانش‌بنیان جهانی دارد.
صادرات محصولات فناورانه و دانش‌بنیان، به‌ویژه در حوزه نانو، به یکی از شاخص‌های مهم سنجش توسعه علمی و اقتصادی کشورها تبدیل شده است. ایران نیز با تکیه بر ظرفیت‌های بومی و توانمندی‌های فناورانه، تلاش کرده سهم خود را از بازارهای بین‌المللی این حوزه افزایش دهد. مرور روند صادرات محصولات نانو ساخت ایران نشان می‌دهد که پس از یک دوره افت، مجدداً مسیر رشد در پیش گرفته شده و نه‌تنها حجم صادرات، بلکه تنوع مقاصد نیز افزایش یافته است.
بررسی آماری این حوزه نشان می‌دهد که پس از افت سال‌های 1398 و 99، مقدار صادرات محصولات نانو در چند سال اخیر صعودی بوده است. رشد بیش از 100 درصدی سال 1402 به دلیل افزوده شدن صادرات دوده صنعتی و محصولات جانبی آن است که روی هم رفته حدود 54 میلیون دلار می‌شود. صرف نظر از صادرات مربوط به دوده صنعتی، صادرات محصولات نانو در سال گذشته حدود 32 درصد رشد داشته است.
سهم صادرات از کل بازار نانو نیز در سال گذشته پس از چند سال افت، رشد کرده است. حجم و سهم صادرات محصولات فناوری نانو ساخت ایران در سال‌های اخیر در نمودار زیر نشان داده شده است:
بازار
حجم و سهم صادرات محصولات فناوری نانو ساخت ایران از سال 1394 تا 1402
در سال 1402 بیش از 145 میلیون دلار از محصولات نانو ساخت ایران به 50 کشور دنیا صادر شده است. عمران و ساختمان، نانومواد، الکترونیک و اپتیک و مواد شیمیایی 4 حوزه صنعتی هستند که بیشترین صادرات محصولات نانوی ساخت ایران را در سال 1402 داشتند.
همچنین ایران در حوزه‌های عمران، نساجی و تجهیزات به ترتیب با صادرات به 21، 20 و 18 کشور هدف بیشترین تنوع مقاصد صادراتی را داشته است. عراق در تمام حوزه‌های صنعتی به جز نانومواد، نیرو و کشاورزی مقصد صادراتی ثابت اکثر محصولات نانوی ساخت ایران بوده است.
در صنعت عمران بیشترین صادرات را به عراق، افغانستان و گرجستان داشتیم. در نانومواد، هند، پاکستان و امارات سه کشور اول مقصد صادرات هستند. در مواد شیمیایی، چین و هند نیز به ترتیب در رتبه اول و دوم قرار دارند و در حوزه نفت اپتوالکترونیک و کشاورزی هم کمترین تنوع مقاصد صادراتی را داشتند و محصولات نانو در این دو حوزه تنها به دو کشور صادر شده‌اند.
همچنین ایران در سـال 1402 توانسته بیش از یک میلیون دلار انواع تجهیزات نانو را به کشورهای توسعه یافته همچون روسیه، آمریکا، انگلیس، چین، کره جنوبی و آلمان صادر کند. توزیع صادرات محصولات نانو ایران برحسب کشور هدف به این شرح است:
