کرمان رصد - زومیت / نوشیدن آب ناکافی باعث افزایش هورمون استرس کورتیزول در بدن می‌شود و در طولانی‌مدت خطر بیماری‌های قلبی، دیابت و چاقی را بالا می‌برد.
همه می‌دانیم نوشیدن آب برای داشتن انرژی، کنترل اشتها و پوست شفاف مفید است، اما پژوهش جدیدی نشان می‌دهد هیدراته بودن بدن نقش عمیق‌تری در سلامت دارد. آب مصرفی روی واکنش هورمونی بدن به استرس تأثیر می‌گذارد، به کنترل کورتیزول کمک می‌کند و در نتیجه خطر بیماری‌های جدی را کاهش می‌دهد. این مطالعه برای اولین بار نشان داد میزان آب بدن روی واکنش کورتیزول به استرس تأثیر دارد.
بازار ![]()
محققان دانشگاه جان مورز لیورپول بررسی کردند که آیا میزان آب مصرفی بر سطح هورمون‌های استرس تأثیر می‌گذارد یا خیر. آن‌ها دریافتند افرادی که کمتر آب می‌نوشند، در مواجهه با استرس، پاسخ کورتیزول قوی‌تری نشان می‌دهند. کورتیزول، هورمون اصلی استرس بدن است و افزایش بیش از حد آن با خطر بالاتر بیماری قلبی، دیابت و افسردگی مرتبط است.
کم‌آبی می تواند باعث افزایش کورتیزول و افزایش خطر بیماری قلبی، دیابت و افسردگی شود
در این مطالعه، از یک پایگاه داده سلامت بریتانیا، 100 بزرگسال سالم 18 تا 35 ساله بررسی شدند و محققان 32 نفر را انتخاب کردند که مقدار مصرف آبشان خیلی کم یا خیلی زیاد بود. گروه کم‌مصرف به طور میانگین 1٫3 لیتر و گروه پرمصرف 4٫4 لیتر آب در روز مصرف می‌کردند. سایر عوامل مانند سن، جنسیت، کیفیت خواب و اضطراب تقریباً مشابه بود.
پس از یک هفته ثبت مصرف آب با بطری هوشمند و دفترچه، شرکت‌کنندگان در آزمایش استرس اجتماعی Trier شرکت کردند. این آزمایش شبیه مصاحبه شغلی استرس‌زا است که در آن فرد باید سخنرانی کند و محاسبات ذهنی انجام دهد. این شرایط باعث ایجاد پاسخ استرس یکنواخت می‌شود تا محققان بتوانند واکنش‌های روانی و بیولوژیکی را اندازه‌گیری کنند.
محققان همچنین رنگ و غلظت ادرار و میزان کوپپتین پلاسمای خون (محصول جانبی هورمون وازوپرسین) را اندازه‌گیری کردند. وازوپرسین به حفظ آب بدن کمک می‌کند و همچنین ترشح هورمون آدرنوکورتیکوتروپین (ACTH) را تحریک می‌کند که باعث آزادشدن کورتیزول می‌شود.
به گزارش نیواطلس، نتایج نشان داد که گروه کم‌مصرف، ادرار تیره‌تر و متمرکزتر و سطح بالاتر کوپپتین داشتند. اما نکته جالب در آزمایش استرس بود: هر دو گروه سطح اضطراب مشابه و افزایش ضربان قلب مشابه داشتند، اما سطح کورتیزول در گروه کم‌آب به طور قابل‌توجهی افزایش یافت و تا 30 دقیقه بعد بالا باقی ماند.
افرادی که آب کمتری مصرف می‌کردند، 55 درصد کورتیزول بیشتری در بزاق خود داشتند. سطح کورتیزول با شاخص‌های هیدراتاسیون ارتباط قوی داشت: هرچه ادرار غلیظ‌تر، افزایش کورتیزول بیشتر بود.
بافته‌ها نشان می‌دهد وقتی بدن به‌طور مداوم کم‌آب باشد، سیستم هورمونی و عصبی که پاسخ به استرس را کنترل می‌کند، حساس‌تر می‌شود، سریع‌تر واکنش نشان می‌دهد و افزایش خطر چاقی شکمی، دیابت و بیماری قلبی را در پی دارد. مسیر هورمونی نیز به این صورت است: کم‌آبی باعث افزایش وازوپرسین می‌شود، که ترشح ACTH و در نتیجه کورتیزول را تحریک می‌کند.
نوشیدن آب کافی می‌تواند بدن را برای مقابله بهتر با استرس آماده کند
میزان توصیه‌شده آب برای بزرگسالان در آمریکا 3٫7 لیتر در روز برای مردان و 2٫7 لیتر برای زنان است. این مقدار در کشورهای دیگر کمی کمتر است. عواملی مانند آب و هوا، سن و فعالیت بدنی می‌تواند نیاز به آب را تغییر دهد.
بااین‌حال، پژوهش جدید نشان می‌دهد نوشیدن آب کافی می‌تواند به بدن کمک کند بهتر با استرس مقابله کند. محققان توصیه کردند که در روزهای پراسترس، همراه داشتن بطری آب می‌تواند عادت مفیدی با تأثیرات بلندمدت باشد.
ذکر این نکته ضروری است که مطالعه به طور مستقیم نشان نداده است که افزایش مصرف آب سطح کورتیزول را کاهش می‌دهد، اما تحقیقات آینده می‌تواند این ارتباط را روشن‌تر کند.
پژوهش در ژورنال Journal of Applied Physiology منتشر شده است.