رشد ۳۲ درصدی درآمدهای مالیاتی در ۴ماه

کرمان رصد - فرهیختگان / مقایسه میزان تحقق درآمد‌های مالیاتی چهار پایه اصلی نشان می‌دهد مالیات اشخاص حقوقی با 22.5 درصد رشد نسبت به 4 ماهه نخست سال گذشته، کمترین رشد را در بین پایه‌های چهارگانه داشته است.
سازمان امور مالیاتی در روز‌های گذشته داده‌های عملکرد 4ماهه نخست درآمد‌های مالیاتی کشور را منتشر کرده است. نگاهی به این داده‌ها نشان می‌دهد طی این مدت 396 هزار و 384 میلیارد تومان درآمد مالیاتی محقق شده که البته این به جز درآمد‌های مالیاتی تحت تکلیف گمرک ایران یعنی مالیات بر واردات و حقوق ورودی است. در ادامه به بررسی جزئیات این درآمد‌ها پرداخته می‌شود. 
بازار

جزئیات 4 ماهه درآمد‌های مالیاتی
براساس داده‌های سازمان امور مالیاتی، در 4 ماهه نخست امسال رقم درآمد‌های مالیاتی تحت تکالیف این سازمان (به جز مالیات بر واردات که جزء تکالیف گمرک ایران است)، به 396 هزار و 384 میلیارد تومان رسیده که در مقایسه با رقم 300 هزار میلیارد تومانی 4 ماهه نخست سال 1403 رشد نزدیک به 32 درصدی داشته است. 
براساس داده‌های سازمان امور مالیاتی، در 4 ماهه نخست امسال درآمد‌های مالیاتی بند اول یعنی مالیات اشخاص حقوقی بیش از 178 همت بوده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد 22.5 درصدی داشته است. درآمد‌های مالیاتی مربوط به بند دوم یعنی مالیات بر درآمد‌ها نیز بیش از 70 همت بوده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد 35 درصدی داشته است. در این بند، درآمد‌های مربوط به مالیات حقوق و دستمزد کارکنان عمومی و خصوصی نزدیک به 47 همت است که نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد 27 درصدی داشته است. 
بند سوم مربوط به مالیات بر ثروت است که درآمد‌های این بخش حدود 12.5 همت بوده و 62 درصد نسبت به سال گذشته رشد داشته است. 
بند چهارم نیز مربوط به مالیات بر کالا و خدمات است که در این بخش بیش از 135 همت مالیات محقق شده و رشد 42.2 درصدی نسبت به سال گذشته داشته است. 
مجموعا، مقایسه میزان تحقق درآمد‌های مالیاتی چهار پایه اصلی نشان می‌دهد مالیات اشخاص حقوقی با 22.5 درصد رشد نسبت به 4 ماهه نخست سال گذشته، کمترین رشد را در بین پایه‌های چهارگانه داشته است. گرچه ممکن است اتفاقاتی همچون کاهش سودآوری شرکت‌ها، قطعی برق، جنگ 12 روزه، توقف بخشی از فعالیت کامیون‌داران در ماه‌های گذشته و انفجار بندر شهید رجایی در کاهش درآمد‌های مالیاتی اشخاص حقوقی موثر باشد، اما گفته می‌شود معمولاً بخش اصلی درآمد‌های مالیاتی اشخاص حقوقی در نیمه دوم سال محقق می‌شود و همچنین ممکن است دولت نیز زمان تنفس برای تسویه بدهی مالیاتی داده باشد.
چند درصد از درآمد‌های مالیاتی محقق شد؟
با توجه به چندین اتفاقی که در سال 1404 برای بخش مولد اقتصاد رخ داده، شاید این سؤال پیش بیاید که آیا این اتفاقات بر تحقق درآمد‌های مالیاتی نیز اثرگذار بوده است. واقعیت این است که نمی‌توان اثر این اتفاقات بر کاهش درآمد‌های مالیاتی را انکار کرد اما باید توجه داشت در نیمه نخست سال معمولاً درصد تحقق درآمد‌های مالیاتی سالانه کمتر از نیمه دوم سال بوده و برای مثال در 4 ماهه نخست این‌طور نیست که چهاردوازدهم درآمد‌های پیش‌بینی شده در قانون بودجه محقق شود. همچنین معمولاً در نیمه اول سال سازمان امور مالیاتی برای کسب‌وکار‌ها و اصناف زمان تنفس در پرداخت مالیات در نظر می‌گیرد که امسال نیز با توجه به چندین اتفاق ازجمله انفجار بندر شهید رجایی، جنگ 12 روزه و قطعی‌های زیاد برق، دولت برای پرداخت بخش‌هایی از درآمد‌های مالیاتی زمان تنفس در نظر گرفته است. 
در همین خصوص بررسی وضعیت تحقق درآمد‌های مالیاتی 4 ماهه نخست سال جاری نشان می‌دهد طی این مدت 396 هزار و 384 میلیارد تومان درآمد مالیاتی محقق شده که سهم نزدیک به 22 درصدی از کل درآمد‌های مالیاتی پیش‌بینی شده در قانون بودجه برای سال 1404 دارد. 
اما مقایسه وضعیت تحقق درآمد‌های مالیاتی در سال 1404 و 1403 نیز نشان می‌دهد در 4 ماهه نخست سال 1403 حدود 24.4 از کل درآمد‌های مالیاتی کل سال در آن مدت محقق شده است. با این حساب، با توجه به زمان تنفسی که دولت به کسب‌وکار‌ها و اصناف برای تسویه مالیات خود داده، با همه چالش‌هایی که اقتصاد ایران در سال جاری با آن روبه‌رو بوده، میزان تحقق درآمد‌های مالیاتی در 4 ماهه نخست از وضعیت نسبتاً مطلوبی برخوردار است. 
بودجۀ 1404 چه می‌گوید؟
در قانون بودجه سال 1404، دولت درآمد‌های مالیاتی را 2 هزار و 84 هزار میلیارد تومان پیش‌بینی کرده که 1820 هزار میلیارد تومان از آن مربوط به درآمد‌های تکلیفی سازمان امور مالیاتی و 264 هزار میلیارد تومان نیز مربوط به تکالیف گمرک ایران یا همان مالیات بر واردات و حقوق ورودی است. در بخش تکالیف سازمان امور مالیاتی، از رقم 1820 هزار میلیارد تومان درآمد مالیاتی پیش‌بینی شده، نزدیک به 810 همت از آن مربوط به درآمد مالیاتی اشخاص حقوقی است. 319 همت مربوط به پایه دوم یعنی مالیات بر درآمد‌ها، نزدیک به 55 همت مربوط به پایه سوم یعنی مالیات بر ثروت و درنهایت، 636 همت نیز مربوط به بند چهارم یعنی مالیات بر کالا و خدمات است. 
در بخش تکالیف گمرک ایران نیز از 264 همت مالیات بر واردات، 140 همت مربوط به حقوق ورودی سایر کالا‌ها، نزدیک به 114 همت مربوط به حقوق ورودی خودرو، نزدیک به 5 همت مربوط به حقوق ورودی گوشی‌های همراه و 5 همت مابقی نیز مربوط به سایر موارد است.