کرمان رصد - ایسنا / «اوپن‌ای‌آی» و «گوگل» در المپیاد بین‌المللی ریاضی 2025 توانستند مدال طلا را کسب کنند اما مسائلی درباره رقابت بین آنها مطرح شده است.
در روزهای اخیر اعلام شد مدل‌های هوش مصنوعی شرکت‌های «اوپن‌ای‌آی»(OpenAI) و «دیپ‌مایند»(DeepMind) زیرمجموعه «گوگل» در المپیاد بین‌المللی ریاضی 2025 که یکی از قدیمی‌ترین و چالش‌برانگیزترین مسابقات ریاضی جهان در سطح دبیرستان است، به طور مستقل به مدال طلا دست یافته‌اند.
بازار ![]()
این نتایج نشان می‌دهند که سیستم‌های هوش مصنوعی با چه سرعتی در حال پیشرفت هستند. با وجود این، به نظر می‌رسد گوگل و اوپن‌ای‌آی در رقابت هوش مصنوعی با هم برابرند. شرکت‌های هوش مصنوعی به شدت برای جلب نظر عموم مردم برای پیشتازی در این حوزه رقابت می‌کنند. این یک نبرد ناملموس است که می‌تواند پیامدهای قابل توجهی را برای جذب استعدادهای برتر هوش مصنوعی داشته باشد. بسیاری از پژوهشگران هوش مصنوعی، پیشینه‌هایی را در ریاضیات رقابتی دارند. بنابراین، معیارهایی مانند المپیاد بین‌المللی ریاضی بیشتر از سایر معیارها اهمیت دارند.
گوگل سال گذشته با استفاده از یک سیستم رسمی در المپیاد بین‌المللی ریاضی مدال نقره گرفت؛ به این معنی که از انسان‌ها می‌خواست مسائل را به یک فرمت قابل خواندن توسط ماشین تبدیل کنند. امسال هم اوپن‌ای‌آی و هم گوگل، سیستم‌های غیر رسمی را وارد رقابت کردند که قادر به دریافت پرسش‌ها و تولید پاسخ‌های مبتنی بر اثبات به زبان طبیعی بودند. هر دو شرکت ادعا می‌کنند که مدل‌های هوش مصنوعی آنها به درستی به پنج مورد از 6 پرسش آزمون المپیاد بین‌المللی ریاضی پاسخ داده‌اند و بدون نیاز به هیچ ترجمه انسانی-ماشینی، امتیاز بالاتری را نسبت به بیشتر دانش‌آموزان دبیرستانی و رکورد سال گذشته مدل هوش مصنوعی گوگل به دست آورده‌اند.
پژوهشگران اوپن‌ای‌آی و گوگل در مصاحبه با تک کرانچ ادعا کردند که عملکردهای مدل‌های آنها در دریافت مدال طلا نشان‌دهنده پیشرفت مدل‌های هوش مصنوعی استدلالی در حوزه‌های تأییدنشده است. اگرچه مدل‌های هوش مصنوعی استدلالی معمولاً عملکرد خوبی را در مسائلی با پاسخ‌های ساده مانند ریاضی یا کدنویسی ساده دارند اما در مسائلی با پاسخ‌های مبهم‌تر مانند خرید یک صندلی عالی یا کمک به پژوهش‌های پیچیده با مشکل روبه‌رو می‌شوند.
گوگل درباره نحوه برگزاری و اعلام عملکرد اوپن‌ای‌آی برای کسب مدال طلای المپیاد بین‌المللی ریاضی، سوالاتی را مطرح کرده است. علاوه بر این، اگر قرار است مدل‌های هوش مصنوعی را در یک مسابقه ریاضی برای دانش‌آموزان دبیرستانی شرکت دهید، باید مانند نوجوانان استدلال کنید.
کمی پس از آن که اوپن‌ای‌آی شاهکار خود را اعلام کرد، مدیرعامل و پژوهشگران دیپ‌مایند در رسانه‌های اجتماعی از اوپن‌ای‌آی به دلیل اعلام زودهنگام مدال طلای خود و همچنین به دلیل عدم ارزیابی رسمی آزمون مدل خود در المپیاد بین‌المللی ریاضی انتقاد کردند.
«تانگ لونگ»(Thang Luong) پژوهشگر ارشد دیپ‌مایند و سرپرست پروژه ارزیابی مدل آن در المپیاد بین‌المللی ریاضی گفت که گوگل برای احترام به دانش‌آموزان شرکت‌کننده در این مسابقه، اعلام نتایج را به تعویق انداخته است.
لونگ خاطرنشان کرد که گوگل از سال گذشته با برگزارکنندگان المپیاد بین‌المللی ریاضی در حال آماده‌سازی برای این آزمون بوده و قصد داشته است تا پیش از اعلام نتایج رسمی، تأیید رئیس المپیاد و رتبه‌بندی رسمی را داشته باشد. گوگل این کار را صبح دوشنبه انجام داد.
لونگ گفت: برگزارکنندگان المپیاد بین‌المللی ریاضی، دستورالعمل‌های درجه‌بندی خود را دارند. بنابراین، هر ارزیابی که مبتنی بر آن دستورالعمل نباشد، نمی‌تواند ادعایی را درباره عملکرد در سطح مدال طلا داشته باشد.
«نوام براون»(Noam Brown) پژوهشگر ارشد اوپن‌ای‌آی که روی مدل کار می‌کرد، گفت که برگزارکنندگان المپیاد بین‌المللی ریاضی چند ماه پیش برای شرکت در یک مسابقه رسمی ریاضی با این شرکت تماس گرفتند اما سازنده چت‌جی‌پی‌تی این پیشنهاد را رد کرد زیرا در حال کار کردن روی سیستم‌های زبان طبیعی بود که فکر می‌کرد ارزش پیگیری بیشتری دارند. به گفته براون، اوپن‌ای‌آی نمی‌دانست که برگزارکنندگان المپیاد بین‌المللی ریاضی در حال انجام دادن یک آزمایش غیر رسمی با گوگل هستند.
اوپن‌ای‌آی اعلام کرد که ارزیاب‌های شخص ثالث شامل سه مدال‌آور سابق المپیاد بین‌المللی ریاضی که سیستم نمره‌دهی را درک می‌کردند، برای ارزیابی عملکرد مدل هوش مصنوعی خود استخدام کرده است. براون گفت پس از این که اوپن‌ای‌آی از امتیاز مدال طلای خود باخبر شد، با برگزارکنندگان المپیاد بین‌المللی ریاضی تماس گرفت و آنها به این شرکت گفتند که تا پس از مراسم اهدای جوایز صبر کند.
کمیته المپیاد بین‌المللی ریاضی به درخواست تک کرانچ برای اظهار نظر پاسخی نداد.
گوگل لزوماً در اینجا اشتباه نمی‌کند. این شرکت برای دستیابی به امتیاز مدال طلای خود، فرآیند رسمی‌تر و سختگیرانه‌تری را طی کرده اما این بحث ممکن است تصویر بزرگتری را از قلم بیندازد و آن تصویر بزرگ این است که مدل‌های هوش مصنوعی متعلق به چندین آزمایشگاه پیشرو در زمینه هوش مصنوعی به سرعت در حال بهبود هستند. کشورهایی از سراسر جهان امسال باهوش‌ترین دانش‌آموزان خود را برای رقابت در المپیاد بین‌المللی ریاضی فرستادند و تنها چند درصد از آنها توانستند به خوبی مدل‌های هوش مصنوعی اوپن‌ای‌آی و گوگل امتیاز بگیرند.
اگرچه اوپن‌ای‌آی پیشتر هم از نظر صنعتی پیشتاز بود اما اکنون به نظر می‌رسد رقابت بسیار نزدیک‌تر از آن چیزی است که هر شرکتی مایل به پذیرش آن باشد. انتظار می‌رود اوپن‌ای‌آی در ماه‌های آینده، مدل «GPT-5» را منتشر کند و این شرکت مطمئناً امیدوار است نشان دهد که هنوز هم در حوزه هوش مصنوعی پیشرو است.