کرمان رصد

آخرين مطالب

سرمقاله فرهیختگان/ لحظه فاشیستی مقالات

سرمقاله فرهیختگان/ لحظه فاشیستی
  بزرگنمايي:

کرمان رصد - فرهیختگان / «لحظه فاشیستی» عنوان یادداشت روز در روزنامه فرهیختگان به قلم سیدجواد نقوی است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:
برای درک لحظه فاشیستی، بحث‌های نظری زیادی امکان‌پذیر است که همین جا قول می‌دهم از منظر «امبرتو اکو» یک بحث مهم را در روز‌های آتی شرح دهم؛ اما درواقع من فردی هستم که متأسفانه یا خوشبختانه خیلی از پلتفرم‌ها برای حمل‌ونقل استفاده می‌کنم یا حتی وقتی از مترو یا اتوبوس هم استفاده می‌کنم، دوست دارم مدام با بغل‌دستی خودم ارتباط بگیرم‌. خیلی زود هم بحث‌های سیاسی - اجتماعی را مطرح می‌کنم که متوجه شوم در ذهن افراد چه می‌گذرد. 
در ماه‌ها یا بهتر بگویم در دو یا سه سال اخیر یک حس نوستالژی را در بسیاری از افراد نسبت به گذشته ایران متوجه شده‌ام؛ حسی که شبیه به ایده تونل زمان است، یعنی تونل ‌زده تا به مقصدی که خودش دوست دارد برسد، حال آنکه اصلاً مقصد مناسبی را انتخاب نکرده است و تاریخ و تحولات تاریخی هم به مثابه تونل نیست! اما این حس به شدت در حال فربه شدن است. 
بازار
حسی که دوره ایران پیشااسلام را به یکباره به دوره پهلوی وصل کرده و فقط از این دو دوره حس خوب استنباط می‌کند. به تعبیری همه گذشته را پاک می‌کند تا مثل یک نقاشی آن قسمت‌هایی که خودش دوست دارد را مجدد با شکلی دیگر و با خواسته‌های خودش نقاشی کند. مثلاً اینگونه که تصور کنید یک نفر شیفته ناصرالدین شاه باشد. بعد برای شکل امروزی او مشابه بازیگران هالیوودی بدنی طراحی کند، حال آنکه ناصرالدین شاه اصلاً در دل تاریخ چنین نبوده است! ولی ذهن شیفته شده که با حس‌های خاص دوست دارد برای خودش خاطره جمعی خلق کند، در خلق تصویر جدید چنین تحریفی را صورت می‌دهد. درواقع این حرکت مشابه همان رفتاری است که فاشیست‌ها در دوره ظهورشان صورت می‌دانند.
آن‌ها هم برای توده مخاطب احساسات جمعی از دل تاریخ خلق می‌کردند که واقعی نبود و ساخته ذهن‌ خودشان برای قدرت‌گیری و در قدرت ماندن بود. به نوعی ما مجدد با یک وضعیت تحریف شده در برخی از لایه‌های اجتماعی روبه‌رو هستیم که در دهک‌های گوناگون و ایضاً فرم‌های مختلف زندگی سعی دارند از تحریف‌های تاریخی برای خودشان دلخوشی‌های اسطوره‌گونه خلق کنند و هر آنچه را مقابل چنین روایت‌هایی باشد، ذبح می‌کنند یا با شدید‌ترین وجه با آن برخورد می‌کنند. درحقیقت ما با یک لحظه فاشیستی روبه‌رو هستیم. شما اتفاقات عید نوروز امسال را یکبار دیگر مرور کنید.
شعار‌هایی که در آرامگاه فردوسی و حافظیه شکل گرفت که ما آریایی هستیم، عرب نمی‌پرستیم! حمله به ساحل خاص هرمز و متلاشی کردن این ساحل! حک کردن اسامی بر آثار باستانی و لذت بردن از تیپ محمدرضا پهلوی به عنوان یک فرد خوشتیپ بدون در نظر گرفتن افکار و کار‌های او! همه و همه نشان می‌دهد تصویر غیرواقعی از ایران گذشته برای برخی‌ها شکل گرفته است که بیش از آنکه درکی تاریخی داشته باشند، به نوعی درکی نوستالژیک دارند! یعنی تاریخ از اهمیتی برخوردار نیست بلکه حسی که مخاطب از نوستالژی ساخته، برای او دارای اهمیت است. اینجا سه مسئله به وضوح قابل فهم است.
1- بی‌تاریخ: این وضعیت بی‌تاریخ است. ایران اصلاً در یک کلیت تاریخی و تحولات بنیادی در ذهن افراد جای ندارد. این درک فاشیستی مثلاً چون در ذهنش از قاجار لذت نمی‌برد ممکن است بخش زیادی از دوره قاجار را حذف کند یا چون اسلام را نوعی خشونت می‌فهمد، به نوعی بخش عمده اسلام را هم حذف می‌کند! ما در لحظه فاشیستی، تاریخ نداریم و جامعه بی‌تاریخ، آینده هم ندارد! 
2- سیاست هم مهم نیست: درک افکار فاشیستی علیه سیاست است. آن‌ها هر نوع افکار سیاسی را بد یا مانع لذت می‌فهمند؛ سیاست یعنی مکانی بیرون از زندگی! چنین درکی بدیهی‌ترین اتفاقات را متوجه نمی‌شود، برای همین هیچ‌گاه مسئله سیاسی ندارد و دوست دارد زندگی به خودی خود به سمت مطلوب هدایت شود! این هم از فاهمه احوالات فاشیستی است که همه‌چیز را بیرون از سیاست و خیلی ساده دوست دارد متوجه شود!
3- تحولات جهانی هم بی‌معنا هستند: افکار فاشیستی هیچ‌گاه به جهان‌نگاه نمی‌کند. در تصورات خامی که برای خودش ساخته است، خیال می‌کند جهان به جلو خواهد رفت، حال آنکه هرگونه تحولات جهانی به شدت دارای اهمیت است. مثلاً شما در اوج جنگ تعرفه و در شرایطی که بسیاری سال‌های آینده را نظم‌ گذار از دوران تک‌قطبی به چندقطبی می‌دانند، طرفداران افکار فاشیستی سعی می‌کنند ثابت کنند فردی مثل مصطفی مهرآیین طرفدار اصلاح‌طلب‌هاست و فردی مثل توماج صالحی هم احتمالاً نفوذی است! چنین درک کوتاه و عقب‌افتاده‌ای از هستی و تحولات پرسرعت دنیا به شدت وحشتناک است.
این سه مسئله‌ای که اشاره شد، نشان می‌دهد ما درواقع در سطحی، با لحظه‌های فاشیستی در حال زندگی کردنیم، اما خطر اصلی این نکته است که بی‌توجه به لحظه فاشیستی اجازه دهیم چنین خطری در لایه‌های وسیع اجتماعی فربه‌تر شود و آینده ایران را با خطر روبه‌رو کند. قطعاً ایده‌های ایران فرهنگی و تلاش برای ورود تاریخ به زندگی راهگشا هستند اما در این لحظه نیازمند تصمیم‌های مهم‌تری هستیم و باید سعی کنیم این لحظه را خیلی ساده تصور نکنیم و بدانیم که آینده ایران با گسترش چنین توهماتی با مشکلات زیادی همراه خواهد بود و کل سیستم فرهنگی کشور برای عبور از این لحظه نیاز به برنامه‌ریزی دقیق و تلاش چند برابر دارد.

لینک کوتاه:
https://www.kermanrasad.ir/Fa/News/714469/

نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield
مخاطبان عزیز به اطلاع می رساند: از این پس با های لایت کردن هر واژه ای در متن خبر می توانید از امکان جستجوی آن عبارت یا واژه در ویکی پدیا و نیز آرشیو این پایگاه بهره مند شوید. این امکان برای اولین بار در پایگاه های خبری - تحلیلی گروه رسانه ای آریا برای مخاطبان عزیز ارائه می شود. امیدواریم این تحول نو در جهت دانش افزایی خوانندگان مفید باشد.

ساير مطالب

قطعه «گل سنگم» استاد انوشیروان روحانی با پیانوی سامان احتشامی

اجرای احساسی قطعه «اسکله» از محسن یگانه در کنسرت اروپا

مختومقلی؛ شاعری فراتر از ادب، معلمی برای جامعه

امواج گرانشی زیبا

مریخ، ثبت شده توسط Curiosity

واکنش بخش رسانه ای تیم ملی ایران به اظهارات باشگاه مس رفسنجان – آفتاب نو | اخبار ورزشی

مومنی: چرا مس بابت پرونده فساد باید سقوط کند؟

بیانیه باشگاه مس خطاب به مالک نساجی: سالم در لیگ برتر ماندیم – آفتاب نو | اخبار ورزشی

برتری تیم هندبال ساحلی ایران مقابل اردن و صعود به دور بعد

تیم ملی چوگان ایران راهی جام جهانی شد

از ایوان بند «بمونی برام» را بشنوید

موسیقی مقامی خراسان در موزیک ویدئوی «برج ولایت»

اکونومیست: پوتین چه می‌خواهد؟

سردترین سیاره ی شناخته شده کشف شد

عدس گرانشی را ببینید

جانباز 70درصد «حاج حسن خیری» به مقام والای شهادت نائل آمد

بیانیه بخش رسانه‌ای تیم ملی: نساجی سقوط کرده و مس رفسنجان مانده، همین نشان می‌دهد ادعای‌تان بی اساس است/ حدادیان بی چشمداشت از تیم ملی حمایت کرده!

پایان بزرگ‌ترین اضطراب پورموسوی در مس

واکنش رسانه تیم ملی به ادعاهای مس رفسنجان؛ این حرف‌ها جای تعجب دارد و حرکت مالک نساجی بدون نفع بود

واکنش بخش رسانه‌ای تیم ملی فوتبال به بیانیه باشگاه مس رفسنجان

واکنش بخش رسانه‌ای تیم ملی فوتبال به بیانیه باشگاه مس

واکنش بخش رسانه‌ای تیم ملی به بیانیه مس رفسنجان

واکنش بخش رسانه ای تیم ملی ایران به اظهارات باشگاه مس رفسنجان

دستبرد بزرگ سپاهان از یحیی گل‌محمدی

پرسپولیس از باشگاه خیبر شکایت کرد

شاید سیدحسین مقابل سپاهان هم غایب باشد!

پرسپولیس با یک گلزن قرارداد بست!

واکنش مجتبی جباری به شایعه راه‌رفتن در اصفهان!

آهنگ «چشمای مست تو» با خوانندگی سینا شعبانخانی

صدا، دوربین، سیگار، حرکت!

کارمندان «مایکروسافت» حق ندارند از «دیپ‌سیک» استفاده کنند

واکنش تند مس رفسنجان به اتهام فساد: سالم ماندیم و نیاز به تهیه بلیت هواپیما برای رقیب نداشتیم/ فراموش نمی‌کنیم قلعه نویی صعود را به چه کسی تقدیم کرد!

سالم ماندیم و نیاز به تهیه بلیت هواپیما برای رقیب نداشتیم/ فراموش نمی‌کنیم قلعه نویی صعود را به چه کسی تقدیم کرد!

آغاز مذاکرات لورکوزن با گزینه اصلی جانشینی ژابی

سوالات و اعتراض تند سرمربی سپاهان از خود و بازیکنان!

تکواندو نونهالان جهان؛ رقبای چهار نماینده کشورمان مشخص شد

یزدانی: رقابت با یونس امامی باعث افتخار است

زارع: باید اشتباهات گذشته‌ام را جبران کنم

عموزاد: در فینال فنی خوردم که غافلگیر شدم

مراسم اهدای جام قهرمانی رقابت‌های کشتی جام تختی

ویدئوی زیرخاکی از خوانندگی مسعود صادقلو

آواز دل انگیزی از «پرواز همای» در طبیعت زیبا

دولت دوم ترامپ به دنبال تغییر بنیادین در سیاست خارجی آمریکاست

نانوپوشش ضدخوردگی، استانداردهای صنعت را به چالش می‌کشد

افزایش توان تولید گرافن با راه‌اندازی تأسیسات جدید

واکنش تند مس رفسنجان: قلعه نویی صعود به جام جهانی را به مالک نساجی تقدیم کرد؛ برای ماندن نیازی به خرید بلیط هواپیما نداریم!

افتتاح طرح های محرومیت زدایی در شهداد

گلزن هر هفته لیگ برتر را بشناسید!

عکس/ سلفی عجیب نگار جواهریان در پشت‌صحنه سریال وحشی

صعود یزدانی به نیمه‌نهایی تور جهانی تنیس با شکست روسیه