چاپ

کرمان رصد - زومیت / اسکلتی که درون یک ظرف سفالی کشف شده، نخستین فرد باستانی مصری است که کل ژنوم او مورد تجزیه‌ و تحلیل قرار گرفته است.بر اساس تاریخ‌گذاری رادیوکربن مشخص شد که مرد مصری چند قرن پس از یکپارچگی مصر علیا و سفلی زندگی می‌کرده است؛ دوره‌ای حیاتی از گذار میان عصر دودمان‌های آغازین و دوره‌ی پادشاهی کهن که از دودمان سوم تا ششم را در بر می‌گیرد. دوره‌ی پادشاهی کهن که با عنوان «عصر اهرام» نیز شناخته می‌شود، با پیشرفت‌های چشمگیر از جمله ساخت نخستین هرم پلکانی در سقاره مشخص می‌شود.
ماهیت غیرمعمول شیوه‌ی تدفین مرد مصری ممکن است به حفظ بقای DNA در طول چهار هزار سال گذشته کمک کرده باشد
بازار
تحلیل DNA استخراج‌شده از یکی از دندان‌های مرد باستانی نشان داد که پوست او تیره و چشمان و موهایش قهوه‌ای بوده است. اجداد او عمدتاً از نوسنگی شمال آفریقا بوده‌اند و در عین حال حدود 20 درصد از ژن‌هایش مربوط به منطقه هلال حاصلخیز در خاورمیانه است. این یافته‌ها با شواهد باستان‌شناسی موجود درباره ارتباطات و تجارت باستانی میان این دو منطقه هم‌خوانی دارد.استخوان‌های مرد مصری، جزئیات بیشتری از داستان زندگی‌اش را روشن می‌کنند. او در میانسالی، احتمالاً حدود شصت‌سالگی، درگذشته بود (که برای آن دوران، سن بالایی به شمار می‌رفت) و همچنین به آرتریت (التهاب مفاصل) مبتلا بوده است. نشانه‌های روی اسکلت نشان می‌دهند که وی زمان‌های زیادی را در حالت نشسته، با پاها و بازوهای کشیده و سر پایین، روی زمین سخت سپری کرده است.
همچنین آثار ساییدگی غیرمعمولی روی پای راست او مشاهده شده است.محققان با بررسی نقاشی‌های داخل مقبره‌های مصر باستان که کارگران را به تصویر می‌کشند، احتمال می‌دهند که مرد باستانی سفالگر یا صنعت‌گری مشابه آن بوده است. چرخ سفالگری حدود 2٬500 سال پیش از میلاد از منطقه‌ی هلال حاصلخیز به مصر وارد شد و معمولاً با یک پا ثابت نگه داشته می‌شد که این می‌تواند دلیل فرسایش خاص پای راست او باشد. بااین‌حال، نوع تدفین او که پیش از آغاز روند مومیایی‌سازی مصنوعی در مصر انجام شده، بسیار سطح بالا و اشرافی بوده و برای فردی از طبقه‌ی کارگر، غیرمعمول محسوب می‌شود.
جوئل آیریش، استاد انسان‌شناسی و باستان‌شناسی از دانشگاه جان مورز لیورپول گفت از میان تمام مشاغلی که تیم تحقیق بررسی کرده، نشانه‌های استخوانی بیشترین سازگاری را با حرفه‌ی سفالگری داشته‌اند، اما ممکن است این مرد به بافتن سبد یا انجام سایر فعالیت‌هایی که به‌صورت نشسته روی زمین انجام می‌شوند نیز مشغول بوده باشد.
آیریش افزود: «جالب است که این مرد درون یک ظرف سفالی پیدا شده، این خود به‌تنهایی موضوع عجیبی است. او در مقبره‌ای نسبتاً اشرافی دفن شده و هر کسی در مقبره‌ای سنگ‌تراشی‌شده دفن نمی‌شود. شاید او سفالگر بسیار ماهری بوده و به‌نوعی مورد لطف شخص مهمی قرار گرفته است.»
اسکوگلوند گفت مطالعه‌ی جدید روشن می‌سازد که کدام نوع از مقبره‌ها ممکن است بقایایی را در خود داشته باشند که به‌خوبی حفظ شده‌اند و می‌توانند مقدار زیادی DNA فراهم کنند. اسکوگلوند افزود تیم تحقیق اکنون قصد دارد اسکلت‌های بیشتری را در مجموعه‌های بریتانیایی بررسی کند تا تصویری کامل‌تری از تاریخ ژنتیکی مصریان ترسیم شود. او گفت: «افراد بیشتری هستند که می‌توانیم از آن‌ها DNA استخراج کنیم و با استفاده از آن می‌توانیم پایگاهی عمومی و باستانی از داده‌های ژنتیکی مصر باستان ایجاد کنیم.»
مطالعه در مجله‌ی نیچر منتشر شده است.