چاپ

کرمان رصد - آیین افتتاحیه اندیشکده محیا با حضورمحمدباقر عالی، استاد دانشگاه و پژوهش‌گر و منتور حکمرانی، روح‌الله ایزدخواه، نماینده مجلس شورای اسلامی، محمد رحمانی، بنیان‌گذار اکوسیستم تربیتی مرآت، محمد آزین، بنیان‌گذار موسسه مطالعات راهبردی برهان و عادل ارغند دانشجوی دکتری سیاست‌گذاری آموزش هم‌زمان با هفته گرامی‌داشت مقام معلم و با حضور دانشجویان، معلمان، دغدغه‌مندان و کنش‌گران زیست‌بوم تعلیم و تربیت در سالن آمفی تئاتر خانه اندیشه‌ورزان برگزار شد.
بیشتر بخوانید: اخبار روز خبربان
1. اندیشکده محیا برای پر کردن خلاء بین دانشکده‌های تربیتی با مسائل میدان نظام آموزشی تأسیس شده است.
در ابتدای این آئین، حسین سیستانی معلم، دانشجوی دکتری حکمرانی و هم‌بنیان گذار اندیشکده محیا با عرض خیرمقدم و تبریک هفته کرامت، با مرور تبارشناختی و کارکردشناسی درباره سیر شکل‌گیری اندیشکده‌ها و کارویژه های آن در دوره معاصر توضیحاتی را ارائه کرد.
وی در ادامه به بازخوانی فرآیند تاسیس اندیشکده ها در ایران اشاره کرد و افزود: در ایران نیز از اوایل دهه هشتاد موضوع اندیشکده ها مورد توجه واقع شد و در دهه نود به اوج شکوفایی خود رسید. به‌رغم توسعه اندیشکده ها در حوزه های مختلف سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، سیاست خارجه و … متأسفانه در حوزه نظام آموزشی و تربیتی جز موارد معدود و انگشت‌شمار ردپایی از اندیشکده‌ها در این حوزه نمی‌توان یافت.
سیستانی در ادامه توضیحات خود به علت‌یابی این امر پرداخت و ادامه داد: دلایل مختلفی برای تنک بودن زیست‌بوم اندیشه‌ورزی در حوزه نظام آموزشی و تربیتی می‌توان احصاء کرد اما دو عامل اساسی در این پیش‌آمد نقش اساسی داشته‌اند. نخست جزیره‌ای بودن دانشکده‌های علوم تربیتی در ایران که برخلاف سایر دانشکده های علوم انسانی چون علوم اجتماعی، علوم اقتصادی، علوم سیاسی، مدیریت و … سرفصل‌هایی با موضوع سیاست‌گذاری در برنامه درسی این دانشکده‌ها وجود ندارد تا دانشجویان آن با این ادبیات آشنا شوند و علت دوم نیز ساختار سنتی بروکراتیک در ساختار وزارت آموزش و پرورش و چالش‌هایی در فرهنگ سازمانی این نهاد است. آن‌گونه که مدیران ارشد و لایه کارشناسی آن به دلیل ناآشنایی با دانش‌های جدید مدیریت و برنامه‌ریزی متأسفانه با نگاه‌های کاملا کلیشه‌ای به فعالیت‌های روزمره مشغول هستند.
2. از یاری‌گری تا گفتمان‌سازی سیاست‌پژوهی محورهای مهم فعالیت‌های محیا خواهد بود؛
در بخش دوم آیین افتتاحیه اندیشکده محیا، مهتا حافظ‌الفرقان، معلم، پژوهشگر سیاست‌های آموزشی و هم‌بنیان‌گذار اندیشکده محیا، به معرفی ابعاد گوناگون فعالیت‌ها و خدمات این اندیشکده پرداخت.
وی مسئله‌شناسی، حکمرانی و یاری‌گری آموزش را به‌عنوان مولفه‌های محوری اندیشکده محیا معرفی کرد.
حافظ‌الفرقان با تأکید بر رویکرد «یاری‌گری» به‌عنوان چشم‌انداز اندیشکده، بر اهمیت هم‌افزایی و مشارکت تمامی کنشگران و ذی‌نفعان حوزه آموزش برای تحقق این افق تأکید کرد.
وی خاطرنشان ساخت که برنامه‌ها و اقدامات اندیشکده محیا، بر پایه نیازسنجی دقیق از مخاطبان طراحی شده و تلاش دارد شکاف موجود میان نظر و عمل را به‌طور مؤثر پوشش دهد. از جمله این فعالیت‌ها می‌توان به برگزاری کارگاه‌ها و دوره‌های تخصصی با هدف پرورش افراد اثرگذار، انجام پژوهش‌های سیاستی و ارائه گزارش‌های تحلیلی، ترجمه گزارش‌های بین المللی و همچنین برگزاری نشست‌های تخصصی برای آگاهی‌بخشی و ایجاد و ترویج گفتمان سیاست پژوهی مسئله محور در حوزه آموزش اشاره کرد.
3. علاقه‌مندی به موضوع سیاست پژوهی و گلایه از دم پرداخت دانشگاه‌ها به موضوع حل مسئله
در بخش بعدی این افتتاحیه و پس از معارفه اندیشکده توسط هم‌بنیان گذاران نوبت به مخاطبین حاظر در نشست رسید. در این بخش مخاطبین حاضر در برنامه ضمن معرفی خود به طره نکات خود نیز پرداختند. عمده مخاطبین حاضر در این نشست را دانشجویان رشته‌های علوم تربیتی و معلمان جوان تشکیل می دادند. غفلت از رویکردهای انضمای حل مسئله و سیاست پژوهی در دانشکده های علوم تربیتی و ضرورت وجود نهادهایی برای جبران این خلا مهم‌ترین و پرتکرارترین مطالبات مطرح شده مخاطبین نشیت را تشکی می داد.
4. اندیشکده‌ها حلقه وصل فرآیندهای تعاملی در حکمرانی نوین هستند.
در بخش بعدی نوبت به ارائه عالی، استاد دانشگاه، پژوهش‌گر و راهبر (منتور) حکمرانی رسید. دکتر عالی با مروری بر تاریخچه شکل‌گیری مفهوم نوین حکمرانی عوامل و زمینه‌های تطورات این دانش جدید را مورد واکاوی قرار داد. این استاد دانشگاه پس از برشمردن ابعاد مختلف حکمرانی و مولفه‌های سه‌گانه آن یعنی دولت، بازار و جامعه به اولین کار مطالعاتی داخلی که با روش فراترکیب به بررسی و دسته‌بندی انواع تعاریف حکمرانی اشاره کرد و جمع‌بندی نهایی این پژوهش را این‌گونه بیان کرد: حکمرانی، فرایند راهبری تعامل نظام‌مند کنشگران (حکومتی/ غیر حکومتی) در قلمرو (فراملی، ملی و فروملی) از طریق خط‌مشی‌گذاری و تنظیم‌گری (و بازتوزیع) برای تسهیل‌گری و ارائه خدمات (عمومی) به منظور تحقق اهداف جمعی (مشترک بین کنشگران حکومتی و غیرحکومتی) با اعمال اقتدار مشروع در چارچوب آرمان‌ها و ارزش‌های آن قلمرو است.
وی پس از ارائه این تعریف به مفهوم اندیشکده ها و کارویژه های آن در فرآیند حکمرانی پرداختند. سپس با مروز بخشی از بیانات مقام معظم رهبری در حوزه جنبش نرم‌افزاری و هیئت های اندیشه‌ورز موضوع ارائه نظرات تخصصی و کارشناسی در تصمیم‌گیری‌ها را مورد تاکید قرار دادند.
5. شبکه‌سازی تخصصی بین کنش‌گران و تربیت کادر متخصص از مهم‌ترین رسالت‌های اندیشکده هاست.
روح‌الله ایزدخواه، نماینده مجلس شورای اسلامی مهمان بعدی این نشست بود. ایزدخواه که خود از فعالان شناخته شده زیست بوم اندیشه ورزی در دهه هشتاد و نود بوده است در ارائه خود به اهمیت نقش اساسی تاثیرگذاری اندیشکده‌ها بر حل مسائل حکمرانی کشور اشاره کرد. ایزدخواه سطوح کارکردی اندیشکده‌ها را در چهار لایه؛ آرمان‌خواهی، مطالبه‌گری، سیاست پژوهی و تصمیم‌سازی تقسیم بندی کرد. و ادامه داد: «تحولات واقعی را مردم رقم می زننند و نه دولت‌ها، پس باید زبان مردم را شناخت تا بتوان با آن‌ها وارد تعامل شد.»
این نماینده مجلس هم‌چنین به ارائه پیشنهاداتی برای اندیشکده محیا پرداخت و بر تمرکز این اندیشکده بر شبکه‌سازی کنشگران حکمرانی در حوزه‌های مختلف، به ویژه آموزش و پرورش، تاکید کرد. ایشان در همین زمینه بیان کرد: شبکه‌سازی می‌تواند منجر به ایجاد یک بستر موثر برای تربیت مدیران و کنشگران آینده‌نگر در این حوزه‌ها شود. به‌ویژه، بر لزوم گسترش همکاری‌ها و هم‌افزایی بین نهادهای مختلف برای رسیدن به راه‌حل‌های عملی و مؤثر در زمینه‌های حکمرانی و توسعه تمرکز باید کرد.
ایزدخواه در ادامه با بیان خاطراتی از دوران فعالیتهای سیاست پژوهی خود، پیگیری را یک اصل کلیدی برای موفقیت اندیشکده ها معرفی کرد.
6. آسیب‌شناسی فعالیت اندیشکده‌ها در زیست‌بوم آموزشی کشور
در ادامه این نشست تخصصی محمد آزین بنیان گذار موسسه مطالعاتی برهان و چهره نام‌آشنای زیست بوم تعلیم و تربیت به موقعیت‌یابی اندیشکده‌ها در زیست‌بوم آموزش و پرورش کشور پرداخت. ایشان به منظور ترسیم نقش و جایگاه نهاد حاکمیت در زیست بوم آموزش و پرورش، به سه ویژگی کلیدی آن اشاره کرد که نقش این نهاد را در مواجهه با مسائل آموزشی مشخص می‌سازد:
نخست، پاسخگویی به مطالبات کوتاه‌مدت مردم که اقدامات را به سمت مسائل فوری و اجرایی سوق می‌دهد؛
دوم، افق کوتاه در تصمیم‌گیری‌ها؛
و سوم، تعریف بسیاری از اقدامات بر اساس اقتضائات سیاسی.
به باور آزین، این ویژگی‌ها سبب می‌شود نهادهای حاکمیتی کمتر به مسائل عمیق، مزمن و تمدنی از جمله چالش‌های فرهنگی ورود کنند؛ مسائلی که نیازمند نگاه بلندمدت، مستقل و اندیشه‌محور هستند.
در ادامه، وی به چالش‌های نهادهای اندیشه‌ورزی در زیست‌بوم تعلیم و تربیت پرداختند و بر لزوم تقویت این نهادها برای پاسخ به نیازهای ژرف جامعه تأکید کردند.
آزین ادامه داد: فضای سیاسی کشور به‌گونه‌ای است که حرکت به‌سوی سپردن فعالیت ها از سوی نهاد حاکمیتی به سمت نهادهای اندیشه‌ورزی در آن دشوار است و از سوی دیگر، تأمین مالی یکی از مهم‌ترین موانع پیش روی اندیشکده‌ها به‌شمار می‌آید.
نبود حمایت مالی پایدار سبب می‌شود اندیشکده‌ها به‌جای تمرکز بر مسائل بنیادین و راهبردی، ناگزیر به پذیرش پروژه‌های متنوع و پراکنده شوند؛ امری که از عمق فعالیت‌ها می‌کاهد و هویت راهبردی آن‌ها را تهدید می‌کند. دکتر آزین «وقف عام» را راهکاری امیدبخش برای تأمین مالی پایدار اندیشکده‌ها دانست که می‌تواند آنان را از وابستگی به نهادهای پروژه‌محور برهاند.
در جمع‌بندی این بخش، وی به ضرورت تعریف یک مدل تعامل مشخص میان نهادهای حاکمیتی و اندیشکده‌ها اشاره کردند؛ مدلی که با در نظر گرفتن فاصله میان این دو و عدم اختلاط باهم ، پروژه‌هایی مشخص و محدود را تعریف کرده و از وابستگی در هر دو سو جلوگیری کند.
7. انسان‌های دارای عزم راسخ بیش از ساختارها توان حل بنیادین مسائل را دارند.
محمد رحمانی بنیان‌گذار اکوسیستم تربیتی مرآت و دیگر چهره نام آشنای زیست بوم تعلیم و تربیت کشور با بیان خاطره‌ای به دلیل ورود خود به زیست بوم را این گونه توضیح داد: ما طی مد چند سال در کی از بخش‌های دولت به صورت شبانه روزی و با دغدغه بسیار مشغول فعالیت بودیم تا این که مدیریت آن مجموع تغییر کرد. پس از تغییر راس مجموعه به یک‌باره همه فعالیت‌ها و طراح‌هایی که سال‌ها برای آن زحمت کشیده شده بود فراموش شد. آن‌جا به این مسئله پی بردم که برای فعالیت‌های اثرگذار که طبیعتا جنس بلندمکدتی دارند باید به مدل‌ها و نهاد های دیگری فکر کرد و این‌گونه بودم که وارد زیست‌بوم اندیشه‌ورزی شدیم.
رحمانی به اهمیت و اصالت دغدغه و آرمان آدم‌ها در برابر ساختارها و نهاده اشاره کرد. ایشان معتقد بود که کارهای بزرگ زاییده همت های بلند است و برای همین خداوند متعال پیامبران برگزیده خود را با صفت «اولوالعزم» یاد می کند. بنیان گذار اکوسیستم تربیتی مرآت این گونه ادامه داد: «تجربه نشان داده روش شناسی و ساختارسازی چندان در حل مسائل موفق نیست. اما در مقابل هرگاه اقدامات تحولی بزرگی رقم خورده است به وضوح می توان ردپای افرادی را دید که عزم راسخ و همت بلندی داشته اند.» رحمانی در بخش پایانی صحبت‌ها خود از اهمیت نگاه پروسه محوری به‌جای پروژه‌محوری در فعالیت اندیشکده‌ها سخن گفت.
9. نشانی متعهد به فرهنگ ایرانی اسلامی در کنار توجه به مولفه‌های حکمرانی و یاری‌گری
در ادامه این رویداد با حضور آزین و رحمانی از نشان (لوگو) اختصاصی اندیشکده محیا پرده‌برداری شد. در این بخش زهرا دشتی به‌عنوان ایده‌پرداز نشان اندیشکده محیا مولفه‌های مورد توجه در طراحی این نشان را برای مخاطبین این گونه شرح داد: «التزام و تعهد به استفاده از المان‌های بومی به‌عنوان رکن محوری طراحی این نشان توسط بنیان‌کذاران اندیشکده محیا سبب شد تا ما عنصر سرو ایرانی به‌عنوان یکی از نمادهای ملی ایران را به‌عنوان زمینه و تم اصلی کار انتخاب کنیم. سرو ایرانی نشان دهده رشد و تعالی و پایداری و سرافزاری ایرانیان و در یک کلمه نماد تعالی و رشد و بالندگی است که با توجه به موضوع تخصصی اندیشکده یعنی آموزش و تربیت انتخاب شد که در طراحی نهانی این سرو با یک پرنده تلفیق شود. سپس برخی از مولفه‌های دیگر اندیشکده یعنی حکمرانی و یاری‌گری مورد توجه بود که به همین علت سه ‌رکن اساسی (دولت، بازار و جامعه) حکمرانی و هم‌چنین ابلهام گرفتن از افسانه یگانگی سی‌مرغ سبب شد که در بخش سمت راست ما سه بال را شاهد باشیم که در کنار یکدیگر به وحدت می‌رسند. هم‌چنین در میانه نشان یک دایره محوری قرار دارد که مبتنی سیروریت در فلسفه و حکت اسلامی و قوس نزول و قوس صعود طراحی شده است.
10. پارلمان‌ها در آمریکا یازده ماه مشغول بررسی هستند و تنها در یک ماه قانون گذاری می کنند.
عادل ارغند دانشجوی رشته Policy Education از The University of Utah مهمان بخش پایانی این نشست‌های تخصصی بود.
ارغند با توضیح رشته سیاست‌گذاری آموزش و تفاوت آن با مدیریت آموزشی بحث خود را آغاز کرد: «مهم نیست چه گرایشی وجود دارد، می‌خواهد مدیریت باشد یا سیاست‌گذاری، مهم این است که مهارت های لازم برای تصمیم گیری در رابطه یا سیاست‌های کلی آموزش در دانشگاه‌ها به دانشجوها داده شود، در حالی که متاسفانه جای این امر مهم در نظام دانشگاهی ما به‌ویژه در دانشکده های علوم تربیتی بسیار خالی است.»
این پژوهش‌گر آموزشی هم‌چنین مشاهدات خود از نظام آموزشی را این گونه شرح داد: یکی از مهم ترین خلاهایی که در فضای آموزشی ما قابل مشاهده است و اساس هر سیاستی است بحث داده است. مقدم بر هر کاری ما نیازمند آرشیوی از اطلاعات دانش اموزان هستیم تا براساس آن بتوانیم تصمیم گیری کنیم و تصمیم گیری های خود را ردیابی کنیم. یکی از مهم ترین شواهد ما در بحث آمار، نتایج آزمون های تیمز و پیزا است‌. ما شاهد این هستیم به طور مثال در کشور امریکا با این وجود که نظام اموزشی موفقی به نسبت سایر کشورها به حساب نمی آید ، اما در رده بندی خوبی قرار دارد و زمانی که شما به کلاس های پایه ی دهم آن‌ها می روید آنها به‌جای مطالعه مطالب سنگین ریاضیاتی یک سطح ابتدایی از مطالب را به نحو بسیار خوبی فرا می گیرند و این را می‌توان یکی از دلایل تمایز نظام این آموزشی دانست.
ارغند ضمن تاکید بر موضوع اهمیت جمع‌آوری اطلاعات و آمار دقیق، آن را مقدمه و پیش‌نیاز هرگونه برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری عنوان کرد. امری که در نظام برنامه ریزی آموزشی ما چندان مورد توجه قرار نمی گیرد در حالی که مثلا در کشوری چون آمریکا ما با انوهی از اطلاعات متنوع و معتبر مواجهیم که امر سیاست پژوهی را برای هر پژوهش‌گری بسیار اسان می‌کند و طبیعتا اندیشکده‌ها در ارائه سناریوها بسیار دقیق عمل می‌کنند.
وی خاطرنشان کرد: در کشور آمریکا پارلمان‌های ایالتی تنها یک ماه در سال فعالیت تقنینی دارند و یازده ماه دیگر را مشغول جمع‌آوری اطلاعات و بررسی گزینه‌های در دسترس و انتخاب مطلوب‌ترین قوانین هستند.
انتهای پیام/
+
آخرین اخبار ورزشی را در جامعه ورزشی آفتاب نو بخوانید.
الان بخر، بعداً پرداخت کن(BNPL): آزادی مصرف یا دام بدهی‌های پنهان؟ نقدی بر عملکرد دولت و رسانه‌ها در فاجعه بندرعباس گاف‌های پرهزینه رسانه ملی؛ تشدید اختلافات داخلی و تنش در روابط خارجی چالش های آبرو داری از ایران و ایرانی در واتیکان آیا بابک زنجانی می‌تواند یک الگو باشد؟