کرمان رصد - روزنامه سازندگی /متن پیش رو در سازندگی منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
سیدمحمد خاتمی، رئیس‌جمهور اسبق با مقایسه ایران و ترکیه می‌گوید:
آن کشور بدون حتی یک قطره نفت، با اتکا به گردشگری و صنعت توانست از ما جلو بزند
اما ما دنبال تخیلات دیگری رفتیم که نه به آنها رسیدیم و نه به توسعه
بازار ![]()
سیدمحمد خاتمی، رئیس دولت اصلاحات در جریان سفر خود به استان یزد و بازدید از باغ دولت‌آباد با اشاره به جنگ اخیر و اتحاد ملی شکل‌گرفته در آن تأکید کرد که «ای ایران» گفتن کافی نیست بلکه باید نسبت به ایران «اهتمام عملی» داشت. وی با مقایسه وضعیت توسعه ایران و ترکیه و رقم درآمد دو کشور از توریسم، گفت: امروز ترکیه بدون حتی یک قطره نفت و با اتکا به گردشگری و صنعت توانسته است از ما بسیار جلوتر برود. اما ما دنبال تخیلات دیگری رفتیم که نه به آنها رسیدیم و نه به توسعه. ما هم از تمام اهداف سند چشم‌انداز 20 ساله و هم از کشورهای دیگر منطقه عقب افتاده‌ایم. خاتمی در این بازدید با اشاره به جنگ اخیر گفت: شما در جنگ 12 روزه دیدید تمام اختلافات کنار رفت و کسانی که حتی به دولت اعتراض داشتند همه کنار همدیگر مقابل تجاوز ایستادند و همه از ایران سخن گفتند و نظام جمهوری اسلامی هم گفت «ای ایران» را بگوئید. البته ای ایران گفتن کافی نیست بلکه باید نسبت به ایران اهتمام عملی داشت. من از اسلامی سخن می‌گویم که برای ایران احترام قائل است و در ایرانی، استعداد بزرگی را کشف کرد؛ و نیز از ایرانی سخن می‌گویم که از این گشایش اسلام بهره‌برداری کرد. رئیس دولت اصلاحات در بخشی از سخنان خود به مقایسه توسعه ایران با ترکیه پرداخت و گفت: زمانی گفتم که ما نمی‌دانیم، نفت نقمت است یا نعمت؟! نمی‌خواهم بگویم ترکیه برای ما الگوست؛ اما ترکیه یک قطره نفت ندارد اما امروز با گردشگری و صنعت توانسته است از ما بسیار جلوتر برود.
ما نفت داشتیم و او نداشت اما درآمد او از توریسم از کل درآمد نفتی ما بیشتر است. در حالی که ما قدمت تاریخی بیشتری داریم و بهترین پتانسیل برای تقویت توریسم را داریم. زمینه و سرمایه میراث فرهنگی ما می‌تواند ما را از درآمد نفت بی‌نیاز کند تا نفت را تبدیل به ارزش افزوده کنیم و برای نسل‌های بعدی هم حفظ کنیم. وی ادامه داد: فارغ از سرمایه‌گذاری کشورهای حاشیه خلیج فارس در زمینه علم و تکنولوژی، رقم درآمد ما از توریسم را با آنها مقایسه کنید. اما ما دنبال تخیلات دیگری رفتیم که نه به آنها رسیدیم و نه توسعه. ما هم از تمام اهداف سند چشم‌انداز 20 ساله عقب ماندیم و از کشورهای دیگر منطقه عقب افتاده‌ایم. توسعه ما فقط در بخش نظامی و آن هم به برکت موشک‌هایمان بوده که در نتیجه در بخش نظامی دارای رتبه سوم در منطقه هستیم اما در سایر شاخص‌ها رتبه پایین داریم. رئیس دولت اصلاحات یادآور شد: در پایان دولت اصلاحات در جلسه کارگزاران نظام با رهبری گفتم که ما با توجه به تمام شاخص‌های اقتصادی در مرحله «تیک‌آف» هستیم تا به تمام اهداف چشم‌انداز 20 ساله برسیم. تمام اعداد و ارقام مربوط به آن دوره وجود دارد. در آن دوره رشد متوسط 5 درصد را در طول برنامه سوم تجربه کردیم و حتی یک سال به رشد 8 درصدی رسیدیم. ارز را تک‌نرخی تحویل دادیم و صنعت نیز رشد 12 درصدی را تجربه کرد؛ اما پرسش اینجاست که چرا با وجود آن زمینه موجود به اهدافمان نرسیدیم و عقب‌گرد کردیم؟! خاتمی با اشاره به جنبه نوستالژیک شهر یزد برای خود به مسائل و مشکلات این استان و کشور پرداخت و گفت: روزگاری سخن از کم‌آبی یزد بود اما امروز مشخص شده که اساسا کل ایران در اقلیم نیمه‌خشک دنیا قرار دارد و نیز با تحولاتی که در فضای زیست بشری ایجاد شده و الزاماتی که دنیای مدرن ایجاد کرده و نقش روزافزون صنعت و تکنولوژی، این مشکل بیشتر هم شده است؛ تا جایی که حتی این ایده مطرح شده که جنگ جهانی سوم بر سر آب خواهد بود. طبعا این مشکلات به دلیل قرار گرفتن در اقلیم نیمه‌خشک در مناطقی چون یزد به دلایلی همچون از بین رفتن منابع زیرزمینی، کاهش نزولات آسمانی، گسترش شهرها و… به شکل فاجعه‌باری بروز یافته است.
وی با اشاره به جایگاه یزد در ایران باستان، گفت: یزد منطقه‌ای است که اگر مسکونی نبود، عمده پهنه ایران کویری بود و ساکنان این منطقه به خاطر ابداعاتی همچون قنات توانسته‌اند در جایی که زندگی وجود ندارد، ایجاد زندگی کنند. وجود این زندگی و جلوگیری از تبدیل بخش عمده ایران به کویر چقدر ارزش دارد؟! همچنین ما جزو معدود کشورهای پر قدمت جهان هستیم که از قبل اسلام نیز دارای تمدنی وسیع بوده است. پس از اسلام نیز بزرگ‌ترین سهم در ایجاد تمدن اسلامی را ایران داشت. البته سهم کشورهای دیگر را کم نمی‌کنم اما حتی صرف و نحو عربی را ایرانیان ایجاد کردند. بزرگ‌ترین فقهای اهل تسنن، ایرانی هستند و فلسفه اسلامی درون ایران تأسیس می‌شود و حتی عرفان اسلامی نیز متأثر از ایران است که یکی از کانون‌های مهم این تمدن ایرانی- اسلامی نیز یزد است. خاتمی با اشاره به سابقه دین زرتشتی در ایران و مهاجرت بخشی از آنان به هند، یادآور شد: باقی مانده پیروان این دین نیز در یزد و کرمان زندگی می‌کنند. یعنی در یزد که به آن «دارالعباده» گفته می‌شود، ما با زرتشتیان به‌رغم برخی محدودیت‌ها، همزیستی مسالمت‌آمیز برابر داشته‌ایم. همچنین اگر ما از تلاش برای تحمیل اشرافیت به ایران توسط اعراب صدر اسلام سخن می‌گوییم، این مناطقی مرکزی چون یزد و کرمان بودند که جلوی این تحمیل را گرفتند و اصالت ایرانی را حفظ کردند. رئیس دولت اصلاحات در ادامه سخنان خود گفت: ما اگر به یزد توجه می‌کنیم به خاطر تعصب منطقه‌ای نیست بلکه به خاطر کانون ایجاد شگفت‌انگیز زندگی و شکوفایی در یک منطقه کویری است. مردم یزد همواره به مناطق مختلف ایران مهاجرت کرده‌اند و با حفظ هویت خود در آنجا نیز ایجاد زندگی کرده‌اند؛ اما اینکه دلیل این مهاجرت غیرقابل سکونت شدن یزد باشد، باعث می‌شود اصل زندگی که در قرون و اعصار متمادی شکل گرفته از بین برود. امروز نه تنها نیروهای تحصیلکرده یزد در حال مهاجرت هستند بلکه حتی در کارهای ساده نیز نیازمند نیروی کار غیریزدی هستیم. خاتمی افزود: قرن‌ها تلاش برای ایجاد زندگی در یک منطقه لم‌یزرع با این مهاجرت‌ها دچار آسیب می‌شود و مهم‌تر از آن، تهدید هویت ایرانی‌ای را در پی خواهد داشت که در این منطقه شکل گرفته است که باید فکری به حال آن شود. او تأکید کرد: در کنار مشکل آب و رشد نامتناسب صنعت باید به توریسم و میراث فرهنگی اهتمام داشت. در آن صورت می‌توان ظرف چند سال با حمایت و سرمایه‌گذاری خوب، آن را به‌عنوان نمونه‌ای از امکان توسعه متکی به توریسم به کل کشور معرفی کرد.