کرمان رصد - دنیای اقتصاد / «جنگ هیبریدی روسیه در اروپا» عنوان یادداشت روز در روزنامه دنیای اقتصاد به قلم رحمن قهرمان‌پور است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:
اقدامات اخیر روسیه در فرستادن پهپادها به حریم هوایی ناتو و ارسال هواپیما به حریم هوایی استونی، گام دیگری از جنگ هیبریدی بلندمدت روسیه علیه اروپاست. بعد از ناکامی نشست ترامپ و پوتین در آلاسکا، روسیه دوباره تصمیم گرفته است آستانه تنش با اروپا را افزایش دهد. مسکو بر این باور است که اروپا بدون همراهی آمریکا توان مقابله با اقدامات نظامی احتمالی روسیه و حتی جنگ هیبریدی را ندارد و چون ترامپ تمایلی به درگیر کردن آمریکا در اروپا ندارد، لذا روسیه می‌تواند از این طریق اروپا را وادار به عقب‌نشینی در جنگ اوکراین کند و این جنگ حیثیتی‌شده برای مسکو را به نفع خود خاتمه دهد و از این طریق جایگاه خود را در سیاست جهانی به‌عنوان قدرتی همسنگ آمریکا و چین تثبیت کند.
اما پیام اصلی شکست دیدار آلاسکا برای روسیه این بود که آمریکا و اروپا حاضر نیستند در حالت عادی و بدون وجود فشار خاصی از جانب روسیه، امتیازات ویژه‌ای به این کشور بدهند یا آن را به‌عنوان یک قدرت جهانی هموزن آمریکا و چین به رسمیت بشناسند. این مساله برای پوتین و باند قدرت در کرملین اهمیت زیادی دارد و به آنها مشروعیت می‌بخشد. یعنی کرملین می‌تواند پوتین را رهبری معرفی کند که عزت از دست رفته روسیه در جهان را به آن برگردانده است. اما پیام نشست آلاسکا و تحولات بعد از آن عکس این خواسته کرملین بود و در نتیجه روسیه دوباره بر این موضع قبلی خود پافشاری می‌کند که اروپا و آمریکا در حال ضعیف‌تر شدن هستند و فرصتی تاریخی برای مسکو پدید آمده است تا بتواند نظم بین‌المللی لیبرال را تضعیف کند و نظم دیگری را جایگزین آن کند.
بازار ![]()
روسیه چند هدف را از تقابل کنونی با اروپا و ناتو دنبال می‌کند. اولا می‌خواهد در عمل اراده ناتو و آستانه تحمل آن را در برابر جنگ هیبریدی روسیه امتحان کند. برای مسکو مهم است که بداند ناتو در کدام نقطه از بحران، واکنش عملی نظامی به اقدامات روسیه نشان خواهد داد. هدف بعدی تضعیف اعتبار ناتو در میان مردم اروپا از یک طرف و در سطح جهانی از طرف دیگر است. روسیه می‌خواهد بگوید ناتو نمی‌تواند از مردم اروپا و از امنیت آنها در مقابل روسیه دفاع کند. خواسته دیگر روسیه این است که با فرستادن پهپادهای ارزان‌قیمت، ناتو را وادار کند که با موشک‌های پانصد هزار دلاری تا یک‌میلیون دلاری این پهپادها را رهگیری کند و ذخایر موشک‌های آن کاهش یابد و هزینه زیادی بر ناتو تحمیل کند. یکی از مشکلات جدی اروپا این است که ذخایر موشکی آن در قیاس با روسیه اندک است و اگر این ذخایر موشکی محدود هم صرف رهگیری و انهدام پهپادهای 10هزار دلاری روسی شود، در آن صورت مشکل دفاعی اروپا در زمینه موشکی مضاعف خواهد شد. سرانجام مسکو به دنبال آن است که اختلافات داخلی در ناتو را تشدید کند. ناتو برای انجام اقدام واحد علیه روسیه نیازمند تصمیم جمعی و اجماع نظر است و این در حالی است که برخی از اعضای ناتو با واکنش تند در مقابل روسیه مخالف هستند؛ ضمن اینکه فعال کردن ماده 5 ناتو در برابر روسیه هم فعلا دور از ذهن است؛ زیرا در عمر ناتو فقط بعد از حملات 11سپتامبر با اعمال ماده5 اقدام به دفاع جمعی شد.
این استراتژی روسیه، ادامه تلاش‌های سیاسی و اقتصادی آن برای ایجاد شکاف از طریق حمایت مالی و سیاسی از جریان‌های راست افراطی است. اخیرا در فرانسه خانم ماری لوپوئن نامزد راست‌افراطی انتخابات ریاست‌جمهوری به اتهام گرفتن کمک‌های مالی از روسیه از شرکت در انتخابات ریاست‌جمهوری محروم شد. علاوه بر این گزارش‌های متعددی وجود دارد که روسیه به راست افراطی در اروپا کمک مالی می‌کند، بعد دیگر این مساله مداخلات روسیه در انتخابات اروپا از فرانسه گرفته تا مولداوی و رومانی است، تا حدی است که این کشور مجبور شد به‌خاطر مداخلات روسیه مرحله اول انتخابات ریاست‌جمهوری خود را ابطال کند. افزون بر این، روسیه تقابل را به گرجستان و بالکان غربی هم کشانده است.
افزون بر این، روسیه تلاش می‌کند در دریای بالتیک، دریای سیاه و اروپای شرقی هم معماری امنیتی اروپا را از جهات مختلف و به شیوه‌های متعدد در منطقه خاکستری به چالش بکشد. مشکل اروپا در این است که نظام‌های دموکراتیک اروپا در ورود به یک درگیری تمام‌عیار با مشکلات عدیده‌ای در نزد افکار عمومی مواجهند.
روسیه تلاش می‌کند که از آسیب‌پذیری‌های اروپا در برابر خود استفاده کند. اما فراموش نکنیم بازی روسیه در برابر غرب یک بازی خطرناک است و همان‌گونه که تجربه جنگ اوکراین نشان داد، ممکن است محاسبات کرملین خطا باشد! نظام‌های سیاسی بسته‌ای که در آنها گردش آزاد اطلاعات وجود ندارد همواره با خطر ارزیابی نادرست از شرایط مواجهند.