کرمان رصد - دنیای اقتصاد /متن پیش رو در دنیای اقتصاد منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
علی لاریجانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی، در بحبوحه تنش‌های فزاینده منطقه‌ای، روز سه‌شنبه برای گفت‌وگو با مقامات ارشد سعودی از جمله شاهزاده محمد‌بن‌سلمان ولیعهد و خالد بن‌سلمان، وزیر دفاع، وارد ریاض شد. این سفر در ادامه رایزنی‌های دو کشور و در چارچوب سفر خالد بن‌سلمان، وزیر دفاع عربستان سعودی، به تهران در فروردین 1404 انجام میشود. البته ریاض، سومین مقصد رایزنی‌های بین‌المللی دبیر شورای عالی امنیت ملی است؛ علی لاریجانی پیش‌تر در مردادماه به بغداد و بیروت سفر کرده بود.
بازار ![]()
به گزارش خبرگزاری‌های داخلی، بحث در مورد «گسترش همکاری‌های اقتصادی» بین دو کشور در دستور کار اصلی قرار دارد. با گذشت بیش از دو سال و نیم از احیای روابط دیپلماتیک ایران و عربستان با تسهیلگری چین، بعد اقتصادی، تجاری و مالی این رابطه به موازات بعد سیاسی و امنیتی رشد نکرده است. در حالی که تهران به دنبال جلب نظر عربستان برای مشارکت در پروژه‌های اقتصادی و سرمایه‌گذاری است.
لاریجانی را علی باقری کنی معاون سیاسی او و محمد علی‌بک، دستیار وزیر امور خارجه، همراهی می‌کنند. سفر به عربستان سعودی در میانه تشدید تنش‌های منطقه‌ای پس از حمله اسرائیل به قطر در هفته گذشته و نشست اضطراری کشورهای عربی-اسلامی در دوحه در روز دوشنبه انجام میشود. امیر خالد بن‌سلمان بن عبدالعزیز آل سعود، وزیر دفاع پادشاهی عربستان سعودی و برادر محمد بن‌سلمان ولیعهد سعودی، ظهر روز پنج‌شنبه 28 فروردین‌ماه در راس یک هیات بلندپایه به تهران آمد؛ سفری که درواقع اولین سفر یک مقام ارشد عربستان سعودی به ایران پس از احیای روابط دیپلماتیک در اسفند 1401 و اولین سفر رسمی یک وزیر دفاع عربستان بعد از انقلاب بود.
تاکید خالد بن‌سلمان بر نقش کلیدی تهران و ریاض در معادلات منطقه‌ای و اینکه ایران و عربستان دو ستون اصلی منطقه هستند و توافق پکن آغاز مسیر همکاری میان دو کشور است، این پیام را از تهران به غرب مخابره کرد که عربستان نه به دنبال جنگ است و نه بخشی از پروژه فشار آمریکا و اسرائیل خواهد بود؛ موضعی که باعث شد سطح دیدارها و استقبال از او در تهران بسیار قابل‌توجه باشد.
نقطه‌عطف این سفر نیز دیدار او با رهبر انقلاب بود که در جریان آن پیام مکتوب پادشاه عربستان به رهبری تقدیم شد. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در این دیدار با اشاره به روابط دو کشور تاکید کردند اعتقاد ما این است که ارتباط میان جمهوری اسلامی ایران و عربستان برای هر دو کشور مفید خواهد بود و دو کشور می‌توانند تکمیل‌کننده یکدیگر باشند. در این دیدار خالد بن‌سلمان با اظهار خرسندی فراوان از این دیدار گفت: «من با دستورِ کارِ گسترش روابط با ایران و همکاری در همه زمینه‌ها به تهران آمده‌ام و امیدواریم گفت‌وگوهای سازنده انجام‌شده، روابط قوی‌تر از گذشته میان عربستان و جمهوری اسلامی ایران را فراهم کند.»
آشتی پایدار
دو سال بعد از آشتی ایران و عربستان سعودی در مارس 2023 (اسفند 1401) که با میانجی‌گری چین حاصل شد، این روابط به‌رغم چالش‌های ناشی از جنگ ایران-اسرائیل (ژوئن 2025)، پایدار مانده است. در یک سال اخیر، برخلاف سال‌های سرد رابطه تهران و ریاض، چندین دیدار سطح بالا بین مسوولان دو کشور صورت گرفته است؛ سفر خالد بن‌سلمان، وزیر دفاع عربستان، به تهران در فروردین‌ماه، سفر کوتاه سید‌عباس عراقچی وزیر خارجه کشورمان به عربستان در مسیر برگشت به تهران از برزیل (اجلاس سران بریکس) در اواسط تیرماه و بعد از پایان جنگ ایران و رژیم اسرائیل، گفت‌وگوی مسعود پزشکیان و محمد بن‌سلمان در روز دوشنبه جاری در حاشیه نشست دوحه و در نهایت سفر دبیر شورای عالی امنیت ملی به عربستان.
البته آبان‌ماه سال گذشته نیز محمدرضا عارف، معاون اول رئیس‌جمهور، برای حضور و سخنرانی در اجلاس اضطراری سازمان همکاری اسلامی و اتحادیه عرب به ریاض سفر کرد و در حاشیه آن و طی دیداری دوجانبه با محمد بن‌سلمان، رایزنی کرد. پایگاه تحلیلی-خبری تابناک در گزارشی تحلیلی از جمله محورهای احتمالی سفر علی لاریجانی به عربستان را آمادگی حداکثری برای شرارت‌های احتمالی رژیم صهیونیستی، درخواست ایران برای سرمایه‌گذاری سعودی در پروژه‌های غیرتحریمی مانند چابهار و تجارت غیرنفتی، مساله یمن و کاهش تنش‌ها در این منطقه و میانجی‌گری احتمالی ریاض بین واشنگتن و تهران عنوان کرده است.
سفر به بیروت و بغداد
نیمه مردادماه بود که علی لاریجانی، طی حکمی از سوی مسعود پزشکیان به عنوان دبیر جدید شورای عالی امنیت ملی کشور منصوب شد و کمتر از یک هفته بعد راهی لبنان و عراق شد. دبیر شورای عالی امنیت ملی در جریان سفر به عراق، ضمن امضای تفاهم‌نامه امنیتی مشترک، با مقامات مختلف این کشور دیدار و گفت‌وگو کرد. لاریجانی علاوه بر سفر به بغداد، سفری کوتاه به نجف اشرف داشت.
لاریجانی درباره اهمیت سفرش به عراق گفته بود: «نگاه و سبک ایران در روابط با همسایگان این‌گونه است که امنیت ایرانیان برایش نقطه اصلی است ولی در ضمن، توجه به امنیت همسایگان هم دارد و مثل برخی از کشورها نیست که فقط امنیت را برای خودشان می‌دانند و دیگر ملت‌ها را در منطقه له کردند. این یک نوع رفتار است.» سفر دبیر شورای عالی امنیت ملی به بغداد به دلیل موضوعات گسترده و امنیتی از اهمیت ویژه‌ای برای سیاستگذاران برخوردار بود. عراق به دلیل حائل بودن میان ایران و رژیم صهیونیستی، نقشی امنیتی برای دو طرف دارد. لاریجانی همچنین در سفر به لبنان ضمن دیدار با مقامات این کشور، با گروه‌های سیاسی و جریان‌های مهم همسو با جبهه مقاومت و فلسطین دیدار و گفت‌وگو کرد.
لاریجانی تاکید کرده بود که وحدت ملی در لبنان موضوع مهمی است که باید حفظ شود. استقلال لبنان همیشه برای ایران مهم بوده است و به آن کمک خواهیم کرد. همزمان دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان در گفت‌وگویی که با شبکه المیادین در لبنان داشت، درباره اهمیت نگاه ایران نسبت به ادامه حمایت از مقاومت تاکید کرد که مقاومت سرمایه بزرگی برای کشورهای منطقه است و هر کشور بر اساس نظام خود تصمیم می‌گیرد و ما در این زمینه دخالت نمی‌کنیم. مقاومت بلوغ سیاسی لازم برای اتخاذ تصمیم‌های مناسب بر اساس شرایط را دارد؛ ما زمانی که درخواست شود کمک و مشورت می‌دهیم اما دخالت نمی‌کنیم.