کرمان رصد - ایسنا / دولت چهاردهم به دور از آمارسازی و با قبول واقعیت عدم تزریق به‌موقع منابع مالی توسط بانک‌ها و برخی متقاضیان نهضت ملی مسکن، تصمیم گرفت طرح‌ها را معطل متقاضیان و بانک‌های بدقول نکند. وزیر راه و شهرسازی هم‌چنین با ایجاد مکانیزم دهک‌بندی، اولویت را بر دهک‌های یک تا سه قرار داد.
پس از آن‌که دولت سیزدهم نتوانست طی حدود سه سال فعالیت خود طرح نهضت ملی مسکن را به سرانجام برساند و طبق آماری که سرپرست سابق معاونت مسکن وساختمان وزارت راه و شهرسازی ارایه کرد تنها 20 هزار مسکن حمایتی بر روی اراضی 99 ساله تحویل داد، وزارت راه و شهرسازی دولت چهاردهم تصمیم گرفت بر روی متقاضیان موثر تمرکز کند.
دولت قبل اعلام کرده بود 2.6 میلیون واحد نهضت ملی مسکن را به مرحله ساخت رسانده اما آماری که اردیبهشت امسال ارایه شد نشان داد از ابتدای اجرای این پروژه در سال 1400 تا اوایل سال 1404 تنها 559 هزار واحد آغاز شده که 460 هزار واحد در مرحله اتمام فونداسیون، 273 هزار واحد در مرحله اتمام اسکلت، 117 هزار واحد در مرحله اتمام سفت کاری، 61 هزار واحد اتمام نازک کاری و 34 هزار واحد در مراحل اتمام کارهای پایانی است. 20 هزار واحد از این 34 هزار واحد در سه سال فعالیت دولت سیزدهم و 14 هزار واحد در 8 ماه فعالیت دولت چهاردهم به اتمام رسیده است.
بنابراین آمار و ارقام نشان می‌دهد دولت چهاردهم نه تنها در طرح نهضت ملی مسکن، کم‌کاری نداشته بلکه به دور از آمارسازی و با قبول واقعیت عدم تزریق به‌موقع منابع مالی توسط بانک‌ها و متقاضیان، تصمیم گرفت طرح‌ها را معطل متقاضیان و بانک‌های بدقول نکند.
به طور مثال بیش از 60 درصد متقاضیان پروژه 1440 واحدی نهضت ملی مسکن شهر جدید پرند که در حال حاضر تکمیل شده آورده خود را تکمیل نکرده‌اند. متقاضیان موثر این طرح حدود 800 میلیون تومان آورده تامین کرده‌اند اما برخی دیگر 100 میلیون تومان آورده دارند. در بین آنها بعضی مددجویان بهزیستی و کمیته امداد هستند که آورده آنها صفر است و دولت با استفاده منابع خود و اتکا به نهادهایی مثل بنیاد مسکن، بنیاد مستضعفان و ستاد اجرای فرمان امام (ره) به این متقاضیان کمک می‌کند. با این حال پایین بودن مبلغ آورده در بسیاری از پروژه‌های مسکن ملی در سراسر کشور دیده می‌شود.

جدیدترین وضعیت پروژه نهضت ملی مسکن اندیشه 4 اردبیل
عملکرد 9 ماهه دولت چهاردهم در طرح نهضت ملی مسکن حاکی است این پروژه در بخش اتمام اسکلت و سقف 33 درصد رشد، در بخش اتمام سفت کاری 37 درصد رشد، در بخش اتمام نازک‌کاری 42 درصد رشد و در بخش اتمام واحدهای ساختمانی 44 درصد رشد داشته است.
به از آنجا که در مسکن مهر، پروژه‌ها بدون نیازسنجی آغاز شده بودند و پس از سال‌ها به دلیل نبود متقاضی نیمه‌کاره رها شدند، در طرح اقدام ملی مسکن در 1398 ساز و کار «متقاضی مؤثر» برای جلوگیری از تکرار این تجربه در شیوه‌نامه‌ها گنجانده شد. یعنی تنها متقاضیانی که آورده اولیه خود را واریز کرده‌اند، مؤثر تلقی می‌شوند و بر اساس آن پروژه‌های متقاضی محور تعریف می‌شود.
تمرکز وزارت راه و شهرسازی بر متقاضیان موثر با هدف پیشبرد طرح مسکن ملی به بهانه‌ای برای انتقاد مخالفان دولت چهاردهم و رسانه‌های حامی دولت سیزدهم تبدیل شد. برخی رسانه‌ها بدون آن‌که اشاره‌ای به 20 هزار واحد تحویل شده توسط دولت قبل داشته باشند، این نقد را مطرح کردند که وزارت راه با برنامه‌ریزی برای متقاضیان موثر برخلاف قانون فیلتر تازه‌ای برای حذف بخشی از واجدان شرایط طرح نهضت ملی مسکن ایجاد کرده است.
وزارت راه و شهرسازی نیز طی جوابیه‌ای اعلام کرد قانون «جهش تولید مسکن» در خصوص متقاضیان واجد شرایط، به «قانون ساماندهی و حمایت از تولید و عرضه مسکن» مصوب سال 1387 و آیین‌نامه‌ مربوطه استناد کرده است. لذا در متن قانون جهش تولید مسکن، هیچ اشاره صریحی به شرایط واجدان شرایط نشده است.
نقد دیگری که به عملکرد وزارت راه و شهرسازی صورت گرفته استناد به ثبت نام دهک‌های 8 تا 10 برای کاستن از بار مسئولیت است. فرزانه صادق ـ وزیر راه و شهرسازی مدتی قبل اعلام کرد که بخش قابل توجهی از متقاضیان تأیید شده طرح نهضت ملی مسکن از دهک های 8 تا 10 هستند. پیش از آن دهک‌بندی متقاضیان تعیین نشده بود و به همین دلیل بسیاری از متقاضیان نسبت به ثبت نام پولدارها در طرح نهضت ملی مسکن اعتراض داشتند. دولت چهاردهم تصمیم گرفت اطلاعات دهک‌بندی را به صورت وب‌سرویسی از سامانه رفاه ایرانیان به‌روزرسانی کند.
در بخش دیگری از گزارش ادعا شده است که دهک‌های یک تا سه از طرح جدید متضرر خواهند شد. این در حالی است که در دولت چهاردهم، با تأکید رئیس‌جمهور و وزیر راه و شهرسازی، اولویت تأمین مسکن با اقشار کم‌برخوردار و محرومان (دهک‌های 1 تا 4) است. بر این اساس و برای متقاضیان تحت پوشش نهادهای حمایتی، سازوکاری با عنوان «متقاضی مؤثر تجمعی» تعریف شده که به موجب آن، نیازی به واریز آورده اولیه نیست.
این گروه شامل متقاضیانی از دهک‌های یک تا چهار است که تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی(ره) و سازمان بهزیستی هستند. در این پروژه‌ها، پس از پیشرفت فیزیکی، دولت و نهادهای حمایتی تأمین بخش عمده از سهم آورده متقاضی را برعهده دارند. همچنین طبق مصوبات بیستمین جلسه شورای عالی مسکن، بسته‌های حمایتی ویژه‌ای برای دهک‌های 1 تا 4 در نظر گرفته شده است. وزارت راه و شهرسازی اعلام کرده هیچ متقاضی‌ حذف نخواهد شد، بلکه تمرکز دولت بر اقشار کمتر برخوردار است.
هم‌چنین در مورد تفاوت بین تعداد متقاضیان تأییدشده نهایی که بیش از 1.5 میلیون نفر هستند و تعداد متقاضیان مؤثر فعلی با حدود 850 هزار نفر، به محض تامین و آماده‌سازی اراضی و تأمین زیرساخت‌های لازم، افتتاح حساب برای مابقی متقاضیان انجام خواهد شد، تا آنان نیز با پرداخت آورده، به جمع متقاضیان مؤثر اضافه شده و پروژه‌های جدید آغاز شود.
بر اساس اعلام وزارت راه و شهرسازی، ساخت مسکن در دولت چهاردهم جهش محسوسی داشته و گزارش عملکرد 9 ماهه این دولت نشانگر رشد و پیشرفت واقعی ساخت مسکن در همه مراحل از اجرای فونداسیون تا پایان کار است.

بازدید وزیر راه و شهرسازی از مسکن ملی پردیس
گزارش عملکرد 9 ماهه پروژه های حمایتی بر روی اراضی اجاره 99 ساله حاکی است متقاضیان موثر تجمعی در این بخش در ابتدای شهریور 1403 که آغاز به کار دولت چهاردهم بوده است معادل 810 هزار و 828 نفر بوده که این رقم برای اول خرداد 1404 به 850 هزار و 103 نفر رسیده که عملکرد 9 ماهه شامل 39 هزار و 275 نفر است و رشد 4.62 درصدی را در این بخش شاهد هستیم.
در بخش تعداد متقاضیان تخصیص پروژه نیز در ابتدای شهریور 1403 تعداد متقاضیانی که تخصیص پروژه شده بودند معادل 743 هزار و 363 نفر بود که این میزان در اول خرداد 1404 به 785 هزار و 339 نفر رسید و عملکرد 9 ماهه در این بخش 41 هزار و 976 نفر و رشد 5.34 درصدی را نشان می دهد.
در بخش تعداد واحدهای دارای قرارداد مشارکت مدنی، تعداد واحد دارای پروانه ساختمانی، تعداد واحد شروع شده، تعداد واحد اتمام اسکلت و سقف، تعدا واحد اتمام سفت کاری، تعداد واحد اتمام نازک‌کاری و تعداد واحد اتمام کارهای پایانی نیز این مقادیر به ترتیب در اول شهریورماه 1403 معادل 362 هزار و 940 واحد دارای قرارداد مشارکت مدنی، 491 هزار و 522 واحد دارای پروانه ساختمانی، 538 هزار و 183 واحد شروع شده، 191 هزار و 932 واحد اتمام اسکلت و سقف، 77 هزار و 393 واحد اتمام سفت کاری، 38 هزار و 148 واحد اتمام نازک‌کاری و 21 هزار و 309 واحد اتمام کارهای پایانی بود.
عملکرد 9 ماهه دولت چهاردهم این مقادیر را به ترتیب برای تعداد واحدهای دارای قرارداد مشارکت مدنی به 458 هزار و 314 واحد با افزایش 95 هزار و 374 واحد معادل 20.81 درصد رشد، 630 هزار و 497 واحد دارای پروانه ساختمانی با افزایش 138 هزار و 975 واحد معادل 22.04 درصد رشد، 627 هزار و 531 واحد تعداد واحدهای شروع شده به میزان 89 هزار و 348 واحد معادل 14.24 درصد رشد، رساند.
همچنین، عملکرد 9 ماهه دولت چهاردهم در بخش اتمام اسکلت و سقف، اتمام سفت‌کاری، اتمام نازک‌کاری و اتمام واحدها حاکی است این مقادیر به ترتیب در بخش اتمام اسکلت و سقف به 288 هزار و 713 واحد با افزایش 96 هزار و 781 واحد معادل 33.52 درصد رشد، در بخش اتمام سفت کاری به 123 هزار و 510 واحد با افزایش 46 هزار و 117 واحد معادل 37.34 درصد رشد، در بخش اتمام نازک کاری به 66 هزار و 210 واحد به میزان 28 هزار و 62 واحد معادل 42.38 درصد رشد و در بخش اتمام واحدهای ساختمانی به 38 هزار و 181 واحد به میزان 16 هزار و 872 واحد معادل 44.19 درصد رشد رسانده است.

بازدید طاهرخانی معاون مسکن و ساختمان از مسکن ملی قم
روند اجرای طرح نهضت ملی مسکن با 10 برنامه جدید وزارت راه و شهرسازی با محوریت معاونت مسکن سرعت گرفته است. دیدارهای چهره به چهره با متقاضیان، تزریق منابع مالی جدید، تامین خدمات زیربنایی و روبنایی، رصد پروژه‌ها از طریق سامانه تِم و تمرکز بر مسکن حمایتی و دهک‌های پایین از جمله کارهایی است که توسط این وزارتخانه انجام می‌شود.
وزیر راه و شهرسازی در سفرهای استانی هیات دولت، آخرین وضعیت پروژه‌های مسکونی را رصد و بررسی می‌کند. به طور مثال فرزانه صادق در سفر اخیر خود به استان کرمانشاه به همراه طاهرخانی معاون مسکن با متقاضیان مسکن ملی و انبوه‌سازان، شیوه‌های مختلف اجرای طرحهای مسکن حمایتی و روش‌های صنعتی‌سازی را مورد بررسی قرار دادند.