بزرگنمايي:
کرمان رصد- آغاز تعزیه‌خوانی را از زمان دیلمیان دانسته‌اند که در زمان صفویه به
شکل فعلی درآمد و در زمان قاجار به اوج خود رسید و دامنه آن از مرزهای
ایران فراتر رفت. اما پس از پهلوی ابتدا تعزیه در حاشیه قرار گرفت، ولی در
سال‌های اخیر مورد توجه و علاقه مردم شده است.
اما تعزیه ده زیار که مقام کشوری نیز کسب کرده است از حمایت مسئولان
فرهنگی و هنری بی بهره بوده و می طلبد که متولیان فرهنگی از افول آن
جلوگیری کنند.
ثارالله انکوتی که از پنج سالگی در اجرای تعزیه
فعال بوده و اکنون دبیر اجرایی سوگواره ملی تعزیه ده زیار است به ایسنا می
گوید: سال ها در استان کرمان سوگواره هایی برگزار می شد اما کیفیت خروجی
لازم از این سوگواره ها نداشتیم بنابراین در سال 1391 با همفکری ذاکران
تعزیه خوانی که همه آنها از اهالی و اعضای هیات تعزیه خوانی روستای ده زیار
بودند؛ سوگواره تخصصی تعزیه راه اندازی کردیم و این کار برای اولین بار در
کشور بود.
او با بیان این مطلب که در سال اول سوگواره به صورت بخشی برگزار شد؛
اظهار کرد: در آن دوره فقط گروه های تعزیه بخش چترود شرکت کردند شایان ذکر
است که روستای ده زیار از توابع بخش چترود شهرستان کرمان است و در فاصله 40
کیلومتری از مرکز از شمال مرکز استان کرمان دارد.
به گفته انکوتی در سال دوم سوگواره تخصصی تعزیه به صورت استانی برگزار
شد و گروه‌های مطرح استان که در طول سال فعالیت داشتند؛ در آن شرکت
کردند.
دبیر اجرایی سوگواره ملی تعزیه ده زیار از دیگر اهداف برگزاری این
سوگواره سخن به میان آورد و اظهار کرد: تعزیه فقط در ماه های محرم و صفر
برگزار می شد و سایر ماه ها غیر فعال بودند بنابراین اعضا آمادگی خود را از
دست داده و شاهد ارایه کارهای بی کیفیتی در روزهای تاسوعا و عاشورا بودیم و
مردم به خاطر برای سوگواری حضرت امام حسین علیه السلام در آن روزها تجمعی
دارند و به تماشای تعزیه می ایستند اما اجرای با کیفیتی از نظر تعزیه خوان
ها؛ پیشکسوتان و اساتید تعزیه ایران اجرا نمی شود.
او ادامه داد: تصمیم گرفتیم سوگواره تعزیه به مناسبت ارتحال ملکوتی
حضرت امام خمینی (ره) برگزار کنیم که در آن سال تقریبا 6 ماه تا ماه محرم
فاصله داشتیم و گروه مجبور بودند که از 6 ماه زودتر به خاطر این سوگواره
فعال و تمرین داشته باشند که در این سوگواره به غیر از جنبه عزاداری؛ جنبه
رقابتی نیز داشته و داوران کارها را داوری و از گروه های برگزیده تجلیل می
شد.
انکوتی افزود: این اقدام باعث جنب و جوش در بین گروه های تعزیه خوانی
شد و با برگزاری تعزیه ده زیار خوشبختانه به هدف فعال بودن گروه های تعزیه
در طول سال رسیدیم.
او بیان کرد: از طرفی که چون ما در مدت برگزاری سوگواری حضور اساتید و
پیشکسوتان تعزیه کشور را داشتیم و اجرای آنها را در سوگواره داشتیم؛ این
باعث می شود که تعزیه خوانانی که از سراسر استان به تماشای تعزیه ها می
آمدند لذا جنبه آموزشی نیز داشت و در چند دوره برگزار سوگواره؛ کلاس های
آموزشی در حاشیه برای تعزیه خوان ها برگزار شده است.
اعضای هیات هزینه‌های تعزیه را با گرفتن وام تامین می کنند
به گفته دبیر اجرایی سوگواره ملی تعزیه ده زیار، سوگواره توسط تعدادی
از جوانان هیئت تعزیه خوانی حضرت ابوالفضل علیه السلام ده زیار برگزاری می
شود و هیچ پشتوانه مالی نداریم و دستگاه دولتی هم مثلاً هر بار مراجعه
کردیم به واسطه اینکه متاسفانه سرفصل بودجه برای حمایت از سوگواره ندارند
زیرا این سوگواره به عنوان رویداد استان تعریف نشده است و در حد ناچیزی به
ما کمک می‌کنند که اصلاً جوابگوی این حجم عظیم کار و هزینه‌هایی که سوگواره
دارد، نیست.
او تاکید کرد: خیلی از بچه‌های هیات وام می‌گیرند و برای سوگواره
هزینه می‌کنند و در سال بعد هنوز اقساط وام قبلی پرداخت می کنند دوباره
سوگواره بعدی شروع می شود و همواره ما زیر بار قرض برای برگزاری برنامه های
فرهنگی مذهبی هیئت به ویژه این سوگواره تعزیه هستیم.
انکوتی با بیان این مطلب که سوگواره تعزیه چند سالی به صورت ملی در
حال برگزاری استُ تصریح کرد: این سوگواره به عنوان رویداد مهم فرهنگی مذهبی
و آیینی برای استان کرمان است.
او مطرح کرد: هنر آیین تعزیه خوانی ثبت ملی شده و در یونسکو به نام
ایران به ثبت رسیده و آیین مذهبی ایرانی است و نیاز هست که سایر دستگاه ها
مانند اداره کل میراث فرهنگیُ گردشگری و صنایع دستی و اداره کل فرهنگ و
ارشاد اسلامی و حوزه هنری استان کرمان به عنوان یک رویداد فرهنگی مذهبی از
ما حمایت کنند.
علت برگزاری سوگواره ملی تعزیه در روستا
دبیر اجرایی سوگواره ملی تعزیه ده زیار در پاسخ به این سوال که چرا
سوگواره در روستا برگزاری می کنید و در مرکز استان اجرا نمی کنید؟ گفت: شما
انواع اقسام جشنواره ها و رویدادها علمی؛ فرهنگی؛ هنری و ... در مرکز
استان برگزار می شود و متاسفانه سایر شهرستان‌ها و روستاها از این جشنواره
ها بی بهره هستند و فقط از طریق رسانه ها از برگزاری جشنواره ها مطلع می
شوند.
او می افزاید: سعی داریم با برگزاری سوگواری ملی تعزیه در روستا؛
تمرکززدایی انجام بدهیم و این رویدادها را به سمت روستاها ببریم و باید
مدنظر داشت که مردم روستاها؛ مردم این کشور هستند و همیشه نباید همه
رویدادها را از تلویزیون تماشا کنند.
انکوتی هنر تعزیه خوانی را مادر برخی از هنرها مانند تیاتر و موسیقی
دانست و بیان کرد: اکثر تعزیه خوانان در روستاها هستند به طور مثال در مرکز
استان کرمان گروه تعزیه فعال وجود ندارد لذا چوان همه اعضای این تعزیه از
اهالی روستای ده زیار هستند و عرق خاصی به روستای خود دارند؛ این سوگواره
در روستای ده زیار برگزار می کنیم ضمن آنکه اثرات مثبت زیادی برای روستا در
بر داشته است.
به گفته او اکنون روستای ده زیار را به نام
خاستگاه تعزیه ایران می شناسند و اساتید و بزرگان تعزیه ایران همه این
روستا را میشناسند و به آن سفر کرده اند و روستای ده زیار در ایام برگزاری
سوگواری به مقصد گردشگری مذهبی تبدیل شده است و در این چند سال به واسطه
برگزاری سوگواره پروژه های عمرانی در روستا اجرا شده است.
دبیر
اجرایی سوگواره ملی تعزیه ده زیار از مسپولین استان درخواست کمک کرد و
گفت: امسال نهمین دوره سوگواره ملی تعزیه برگزار می شود.
او با
ابراز تاسف از اینکه بسیاری از مسئولین آپین تعزیه را به درستی نمی
شناسند؛ اظهار کرد: امسال از چهارم خرداد (شب شهادت امام صادق علیه السلام)
تا 14 خرداد که ایام ارتحال ملکوتی حضرت امام خمینی رحمت الله علیه بعد از
نماز مغرب و عشا با حضور گروه های برتر تعزیه ایران از استان‌های مختلف و
کرمان برگزار می شود و درخواست داریم که مسئول برنامه ریزی کنند که یک شب
به اتفاق خانواده شان به تماشای هنر آیینی تعزیه بیایند.
انکوتی با بیان این مطلب که دشمن با ابزار هنر اهداف خود را بر لیه نظام و
خانوده های ایرانی پیش می برد؛ عنوان کرد: هنر تعزیه بسیار غنی است و در
سراسر اشعار عاشورایی درس است به طور مثال در آن اهمیت نماز و احترام به
والدین و درس وفاداری را نشان می دهد.
او می گوید: فرهنگ ایثار و شهادت به بهترین وجه ممکن به نمایش گذاشته
شده است و مسپولین باید کمک کنند تا این هنر آیینی گسترش پیدا کند.
به گزارش خبرنگار ایسنا، از ابتدای ماه رمضان روستای ده زیار خود را
آماده می کند که سوگواره ملی تعزیه در آن برگزار شود و اهالی روستا پای کار
هستند و کوچه های منتهی به مسجد حضرت جوادالائمه که محل برگزاری مراسم است
توسط مردم روستا در حال زیباسازی است و مردم در حال نماسازی دیواره های
خانه های خود هستند. نکته قابل توجه این است که جوانان برای برگزاری این
رویداد ملی پای کار آمده اند.
